23.mai 2018 KOMPETANSE FOR MANGFALD Delingskonferanse 23.mai 2018 KOMPETANSE FOR MANGFALD

Årdal skule Hjelmeland kommune Fådelt skule 67 elevar 12 nasjonalitetar -11 tilsette -Administrasjonen: rektor

Litt historikk frå Årdal Ei bygd så og sei utan fleirkulturelle innslag for berre få år sidan. Stor endring på få år. I dag ca 35% SNO elevar i 1. – 4. trinn (26% totalt ved skulen). Både arbeidsinnvandrarar frå EU og flyktningar frå diverse konfliktar rundt om i verda. Bakgrunn hjå tospråklige elevar er alt frå foreldre med universitetsutdanning i eige heimland til analfabetisme blant foreldre.

Utgangspunkt for KFM i Årdal Ynskje om å klare å vera med på å integrere tospråklege elevar på ein betre måte. Kva kan vi gjera betre enn det vi har gjort, kva kan vi gjera annleis og er det noko meir vi burde gjort Opprinneleg problemstilling har vorte justert eit par gonger på vegen. Problemstillinga vi enda opp med opplever vi som aktuell for kvardagen vår. Anna arbeid og satsing ved skulen har vi oppdaga er veldig aktuelt og bra i høve KFM

A) Korleis tek vi imot nye elevar med anna språkbakgrunn enn norsk? PROBLEMSTILLING A) Korleis tek vi imot nye elevar med anna språkbakgrunn enn norsk? B) Korleis kan vi anerkjenne bakgrunnen/kulturen og kompetansen tospråklege elevar har med seg inn i klasserommet og på skulen?

Kva for nokre verktøy har me? 1: Me har samla erfaring frå dei siste 14 åra. 2: Etablert ei ressurshylle. 3: Sortert etter emne. 4: Spel, puslespel, X-ord 5: Hefter og lærebøker 6: Dialog med norskopplæringa for flyktningar i kommunen.

Korleis me tek imot nye elevar med anna språkbakgrunn enn norsk ved Årdal skule.   A: Elev, søsken og foresatte pluss tolk, vert vist rundt på skulen, etter at dei har helsa på rektor, og får helse på dei mest aktuelle lærerar og komane medelevar, Elev og føresette får helse på dei som skal vera fadrar i første periode.(Dette rullerer, slik at alle medelevar får prøve seg) B: To eller tri fadrar frå aktuell klasse (normalt eit trinn under aldersnormalen) er saman med lærar og eventuelt foresatte, og spelar spel, leikar, eller driv andre aktivitetar som vår nye elev kan delta i. Det sosiale er her veldig viktig, med dette er også ein god måte for oss på skulen til å kunne danne seg eit inntrykk av kor eleven stå henne.

C: Etter ca to skuletimar går me samla til klassen, og då lærer me saman å sei god morgon, hei, og god dag på den nye elevens morsmål. Eleven vert plassert mellom fadrane sine , for å oppnå størst mulig grad av trygghet. Dersom eleven og lærarar har eit felles språk utanom Norsk, så nyttar vi oss sjølvsagt av dette for å forklare, og rettleie. Om ikkje dette er tilfelle, så må me bruke kroppsspråk og eventuelle bilete/teikning for å kommunisere. Også bruk av Gogle translater kan vera eit godt hjelpemiddel. Me bruker tid dei første dagane til at elevane lagar ein presentasjon av av seg sjølv, med navn og bilete på, og kva interesser dei har på fritida. Gjerne illustrert med forklarande bilete. Og me leikar ulike leikar som gjer at me må bruka namna våre ofte.   D: Me bruker tid saman med klassen, på førehand, om me har nok informasjon om vår nye elev til å planlegge aktivitetar som vår nye klasse ven kan delta i. Har me ikkje nok info på førehand, så gjer me dette undervegs.

E: Me organiserer dagen til vår nye elev slik at han får vera med i klassen i tri timar kvar dag, på langdagane, og med ein «speletime» saman med varierande fadrar kvar dag, og ein til to timar med ein til ein undervisning i Norsk. Dette må tilpassast eleven sine forutsetningar og interesse, og kan variere mellom rein teori/språk undervisning, til bruk av skulekjøkken og formings rom.   F: Etter relativt kort tid har me ved hjelp av observasjon, samtale og eventuelt testar klart å finne ut av kva nivå eleven er på reint skulefagleg, og vi kan legge opp løpet etter dette. Me lærer om landet vårt, så som årstider, planter, dyr og natur ved bruk av bilete, og spel som me har i ressurshylla vår, sortert etter tema.

B) Korleis kan vi anerkjenne bakgrunnen/kulturen og kompetansen tospråklege elevar har med seg inn i klasserommet og på skulen? ….språket er først og fremst avgjørende for kommunikasjon og for hvordan man oppfatter og fortolker omverden, men det er også en del av identiteten. Skriver Hildegunn Fandrem. -Ta utgangspunkt i det som er likt i staden for ulikt. -Årdal skule bestemte seg for å ta utgangspunkt i språka som var representerte i klassane. -Gav ringvirkningar til meir læring

-Prosjekt i desember -Juletreet på Årdal skule 2017

…vi ser at mange prinsippene som gjelder i arbeid med barn og ungdom, også gjelder for samarbeid med foreldrene…(Fandrem)

Prosjekter som og har gitt gode ringvirkningar

VEGEN VIDARE. Synleggjera at me er ein fleikulturell skule Felles oppstart i alle klassane med alle dei representerte språka skulen har Større fokus på songar og leiker frå andre land Åpna opp for eit større samarbeid med foreldra Kjøpt inn Ipad for NO2 undervisning med språkappar Tilgjengeleg ressurs som er klar for å ta imot nye elevar