Etikk og moral Kunne skilje omgrepa etikk og moral Kunne skilje omgrep konsekvensetikk og pliktetikk K06: Eleven skal kunne gjere greie for omgrepa etikk og moral, og bruke etisk analyse med utgangspunkt i grunnleggjande etiske tenkjemåtar
Kva er kva? ETIKK MORAL Læra/teoriar om moral og kva som er rett og gale Alle tankar/meiningar om rett/gale, frå små kvardagslege problem til spørsmål som gjeld heile verda Døme: Skal ein utrydde ulven i Noreg for å verne husdyr på beite? Praktisk bruk av etikken Det vi gjer/ikkje gjer og dei moralske vurderingane som ligg bak Døme: Det vert sett på som umoralsk å «snike i køa»
Kva kan fortelje oss om ei handling er god eller dårleg? KONSEKVENSETIKK PLIKTETIKK Rett å gjere det som gir eit godt resultat Konsekvensane avgjer om handlinga er rett Godt resultat for dei fleste - handlinga er rett moralsk sett Filosof John Stuart Mill: Det som er mest nyttig for oss sjølve, andre og heile fellesskapet Plikt å følgje viktige normer om rett og gale Samvitet fortel deg når du gjer noko gale Tek utgangspunkt i den enkelte Handlar ikkje alltid om å følgje lova, men andre reglar som: Den gylne regel, 10 bod osv. Filosof Immanuel Kant: Vi har morallov inne i oss
Negative sider ved dei to tenkjemåtane KONSEKVENSAR PLIKTETIKK Ikkje alltid lett å sjå konsekvensane, ikkje tid eller høve til det Summen av konsekvensane som tel, urettferdig for mindretalet Ikkje alltid rett å seie det som er sant Må vurdere konsekvensane av det vi gjer likevel
Oppsummering Moral Etikk Konsekvensetikk Pliktetikk