Digital kompetanse Presentasjon basert på essayet ”Den sjette kompetansen” Jostein Tvedte

Bakgrunn EDB, data, IT og IKT i meir enn 20 år IKT-kompetanse eller digital kompetanse Kva er ein ”grunnkompetanse”? Nasjonale mål og læreplankrav Lærarane som sentral målgruppe Terminologi og bodskap Haldningar, forforståing og skifte

Problemstilling Den overordna problemstillinga for essayet er om ein kan identifisera ”IKT-kompetanse” som ein eigen ”grunnkompetanse”. IKT-kompetanse kan ikkje sjåast isolert som ein grunnkompetanse, men ein kompetanse som må relaterast til dei fem grunnkompetansane lesing, skriving, rekning, og å kunne uttrykkja seg munnleg og visuelt (gjennom t.d. ”å visa” noko; bilde, gestikulasjon, mimikk og dans).

Grunnkompetanse Grunnkompetanse og/eller basisferdighet Basisfag ”Å visa” Ein temporær sjette grunnkompetanse IKT-kompetanse er viktig og nyttig IKT-kompetanse kan gi læringsgevinst Grunnkompetanse meir enn verktøykunne

Sentrale styringsdokument R94 og L97 IT i norsk utdanning. Plan for IKT i norsk utdanning. Plan for Program for digital kompetanse, St. meld. 30 ( ) Kultur for læring Ny læreplan frå 2006læreplan

Digital kompetanse … I ”Program for digital kompetanse ” seier statsråd Clemet m.a.: Departementet definerer digital kompe- tanse som den kompetansen som bygger bro mellom ferdigheter som å lese, skrive og regne og den kompetansen som kreves for å ta i bruk nye digitale verktøy og medier på en kreativ og kritisk måte.

… Digital kompetanse … ITU sitt problemnotat (2003): ”Digital kompetanse; fra 4. basisferdighet til digital dannelse” Skolen ITiden (1999): Fjerde ”kulturteknikk” Norges forskningsråd (2003): ”…vi må etter- strebe at både elever, lærere, skoleledere, foresatte m.fl. blir ”digitalt selvsikre”, …”

… Digital kompetanse … Kultur for læring (2004): ”… de mest sentrale grunnleggende ferdighetene er: –å kunne uttrykke seg muntlig –å kunne lese –å kunne uttrykke seg skriftlig –å kunne regne –å kunne bruke digitale verktøy”

… Digital kompetanse Digital kompetanse eller ”digitalkompetanse” ”Digital dannelse”, ”digitale skiller”, … digital literacy digital divide Wittgenstein: ”Et ords mening er dets bruk” Kva er digitalt?digitalt

Forståing og forforståing Datateknologien møtt med skepsis ”Maskinar kan ikkje overta lærararbeidet” Forforståinga var sterk IKT Internett opna for forståing for pedagogisk potensial i bruk av datamaskin Men datamaskinen er framleis først og fremst eit verktøy … for vaksne …

Pedagogisk IKT-bruk i og 1990-åra 1980-åra:.. ingen hadde nok oversikt over kva teknologien kunne nyttast til, og ingen hadde nok detaljkunnskap : alle aktørar i norsk utdanning skulle bli ”personlege IT-brukarar” brukar kompetent brukar ”Bruke for å lære. Lære for å bruke.”

Pedagogisk IKT-bruk i eit rasjonelt perspektiv Overkjørt av kravet om datamaskin-bruk? Braut me ”barmhjertighetsprinsippet”? Skepsisen var (er) svært fornuftig! Brukte me ”mistankens hermeneutikk”? Når ein lærar vel å ikkje bruka IKT, må me tru at ho har gjort eit rasjonelt val. Lærarar er óg nyttemaksimerande!

Taus kunnskap Mange unge kan meir om bruk av IKT enn dei kan uttrykkja. Dei rett og slett ”berre kan det”! Dei har såkalla ”taus kunnskap” Per (9 år) kopierer frå ei mappe til ein CD. Han berre ”kan det”. Spør du Per kva han gjorde, svarar han kanskje at han ”kopierte filene over på CD-en”. Er det så mykje meir å sei om det?

Eige fag eller full integrasjon? 1983: Informatikk for lærarar 1997: IT for lærarar 2003: IKT i læring 200?: Full integrasjon? LærerIKT, PILOT og Lærende nettverk Opptakskrav til lærarutdanninga ”Når det kjem til stykket …”

Politisk kompetanseperspektiv Frå leiande politisk hald er det stor tru på IKT og på IKT-bruk i skulen Det er noko utolmodig over fokuseringa Høgre sin skulerevolusjon Siviløkonomisk tenking? Kvalitetsreforma og kompetansereforma

Skilje og skifte? ”Digitale” skilje? Paradigmeskifte? CSCL og LMS Må alle lærarar ha IKT-kompetanse? LærerIKT – ei lærerik erfaring? Er ”IKT-kunne” viktig?

Konklusjon IKT-kompetanse kan ikkje sjåast isolert som ein grunnkompetanse, men må relaterast til dei fem grunnkompetansane lesing, skriving, rekning, og å kunne uttrykkje seg munnleg og visuelt.