Tema Vg1, kap 4

Læreplanen seier at du skal kunne tolke og reflektere over innhald, form og formål i eit representativt utval av samtidstekstar bruke kunnskap om språk og tekst i utforskande og vurderande samtalar om litteratur ut frå eiga oppleving skrive tekstar i ulike kreative sjangrar Tema Vg1, kap 4

Kva er dramatisk dikting? Ordet drama er gresk og tyder «handling». Den dramatiske teksten er skriven for å blir framført på ein scene. Handlinga blir framstilt gjennom replikkar som skodespelarane seier, og gjennom det dei gjer. Tema Vg1, kap 4

Ein moderne teaterscene i Budapest Tema Vg1, kap 4

Teaterscene frå antikken Amfiteater i Pompeii Tema Vg1, kap 4

Tre spørsmål til dramatisk dikting: Kva handlar dramaet om? Korleis er handlingen framstilt? Kva er formålet med dramaet? Tema Vg1, kap 4

Handling Menneske i konflikt med seg sjølve andre menneske eit miljø Tema Vg1, kap 4

Konflikt Den kaukasiske kritringen (1944–45) av Bertholt Brecht, scene frå ei oppsetjing på Det Norske Teatret i 2004 Tema Vg1, kap 4

Korleis er handlinga framstilt? Gjennom det rollefigurane seier måten dei seier det på det rollefigurane gjer korleis rollefigurane ser ut miljøet som er rundt dei Tema Vg1, kap 4

Dramatisk tekst Innhald: Inndeling: rolleliste akter hovudtekst scenar sidetekst Inndeling: akter scenar Tema Vg1, kap 4

Replikkar Dialog Hovudtekst ‒ samtale Frå ei oppsetjing av Lilleskogen (2004) av Jesper Halle på Trøndelag Teater Tema Vg1, kap 4

Replikkar Hovudtekst Monolog ‒ einetale Tone Mostraum i Jesper Halles Lilleskogen på Trøndelag Teater i 2004 Tema Vg1, kap 4

Sidetekst ‒ regitilvisingar Svart. Lyset opp. Ei stove, ein sofa, ein lenestol og eit salongbord litt til høgre framme. Eitt stort vindauge bak litt til venstre, lyst ute. På høgre side av vindauget, litt høgt oppe, heng ei klokke, den syner kvart på tre. Litt under klokka, litt til høgre, heng eit bilete av ein gutebaby. På venstre side av vindauget står ein uvanleg stor skjenk. Ei dør på kortveggen til venstre, ei dør på kortveggen til høgre. Den unge mannen ligg på sofaen og les i ei bok. Frå Natta syng sine songar (1998) av Jon Fosse Tema Vg1, kap 4

Hovudtekst Dramatekst Sidetekst DEN UNGE KVINNA Eg held det ikkje ut lenger Nei eg orkar ikkje Vi kan ikkje leve slik som dette Sidetekst DEN UNGE KVINNA Kjem inn døra til høgre Kort pause Frå Natta syng sine songar (1998) av Jon Fosse (sjå Tema vg1 side 61) Tema Vg1, kap 4

Frå dramatekst til teater Store oppgjer i små rom – Marika Enstad som «kvinna» og Trond Espen Seim som «mannen» i ei oppsetjing av Natta syng sine songar på Rogaland teater i 1997 Tema Vg1, kap 4

Dramatekst Teateroppsetjing ‒ finst i éi utgåve, med ‒ kjem stadig i nye utgåver rolleliste hovudtekst sidetekst tekst skodespelarar instruktør scenograf komponist musikarar dansarar handverkarar Tema Vg1, kap 4

storfolk kjennes!» – scene frå Henrik Ibsens Peer Gynt (1867) på «På ridestellet skal storfolk kjennes!» – scene frå Henrik Ibsens Peer Gynt (1867) på Trøndelag Teater i 2001. I denne oppsetjinga var handlinga lagd til 1960-åra. Tema Vg1, kap 4

Den same scenen frå Henrik Ibsens Peer Gynt (1867) – her frå ei oppsetjing på det Det Norske Teatret i 2005 Tema Vg1, kap 4

Frå tekst til teater Ei framsyning er ei tolking av teksten ‒ ei av fleire moglege tolkingar Tema Vg1, kap 4

Kva er målet med dramaet? å underhalde skape undring skape uro kritisere problematisere informere sjokkere moralisere Den greske komedien Lysistrata på Nationalteateret i 1981 Tema Vg1, kap 4

Kva er målet med dramaet? Den greske filosofen Aristoteles meinte at ‒ eit godt drama viser publikum noko dei kjenner frå før, samtidig som det får dei til å sjå det kjende i eit nytt lys Aristoteles (384 f.Kr.–322 f.Kr.) Tema Vg1, kap 4