Nynorskkurs - Substantiv.

Presentasjon om: "Nynorskkurs - Substantiv."— Utskrift av presentasjonen:

1 Nynorskkurs - Substantiv

2 Kva veit du om substantiv?

3 Kva er eit substantiv? Ei ordklasse
«Namnord» =namn på stader, personar, ting og fenomen Hankjønn-ein mann Hokjønn –ei dame Inkjekjønn–eit menneske -bestemt og ubestemt -eintal eller fleirtal

4 Ola Nordmann bur i Noreg
Særnamn (egennavn) er òg substantiv, men blir ikkje bøygd Hugs stor bokstav! 

5 Ordboka….ei god venn Ho er open når nettet er stengt…. Kan dokker slå opp på ordet venn?

6 ..OK. Det var ein venn..eller ven

7 Hovudregel - hankjønn -en, -ar, -ane Ein gut- guten- fleire gutar -alle gutane I ordboka er desse hankjønnsorda markert med m1: I gut m1 (truleg sm o s nederl. guit 'skjemtegauk'; samanheng med II gøy)

8 Hankjønnsord med vokalskifte
Ein bror- broren- brør-brørne Ein fot- foten- føter-føtene -(e)r, -(e)ne i fleirtal. Dei er markerte med m. i ordboka: fot m. (norr. fótr)

9 Hankjønnsord med uregelrett bøying
Ein far- faren-fleire fedrar- alle fedrane Markert med m. i ordboka I far m. (norr. faðir; sm o s fader) Må berre puggast

10 Hankjønnsord som endar på -nad og -a
Søknad Cola Jippi! Du kan velje: –ar og-ane eller –er og–ene Ver konsekvent i kva du vel

11 Oppgåve - makkerpar Bøy substantiva under. Prøv sjølve fyrst, bruk deretter ordboka for å sjå over. Sofa Fot Stad Hane Bonde Sko Båt Stønad

12 Ei avis-avisa-fleire aviser- alle avisene
Hovudregel hokjønn -a, -er, -ene Ei avis-avisa-fleire aviser- alle avisene Markerast med f1 i ordboka: avis f1 (fr. 'meining, melding' av, lat. ad 'til' og visum 'syn, tanke')

13 Hokjønnsord som endar på -ing
–ar og –ane i fleirtal Ei kjerring- kjerringa -fleire kjerringar- alle kjerringane Markerast med f3 i ordboka: kjerring f3 (norr. kerling av karl 'kar’) ..hmmm. Av kar? Kvifor?

14 Merk deg desse orda: Ei dotter, dottera, døtrer, døtrene
Ei mor, mora, mødrer, mødrene Ei syster, systera, systrer, systrene

15 Oppgåve - makkerpar Bøy substantiva under. Prøv sjølve fyrst, bruk deretter ordboka for å sjå over. Abbedisse Opning Mor Gruppe Helg Setning Syster

16 Inkjekjønn …her er det mange som gjer feil

17 Hovudregel inkjekjønn
-et, inga ending, -a Eit hus- huset- fleire hus- alle husa Markerast med n1 i ordboka

18 Hugs… Aldri –r i ubunden form, fleirtal i inkjekønn.
“Fleire menneske i verda bur i små murhus, og alle husa har ikkje vindauge” (Flere mennesker bor i murhus, og alle husene har ikke vindu)

19 Øving Gå inn på «Nynorsk grammatikk – regler og øving» under «Fagstoff og presentasjoner». Vel «Øvingar» og vel deretter «Substantiv». Gjer øvingar.

20 Oppgåve - logg Gå saman i makkarpar og les loggane dykkar skreiv i dag. Rett substantiva til kvarandre. Etterpå retter dokker opp loggane dykkar og leverer dei på it’s learning.