KOM ETTER REALISMEN OG NATuRALIsMEN NYROMANTIKKEN 1890 KOM ETTER REALISMEN OG NATuRALIsMEN

Typiske for perioden: Diktarane inspirert av romantikken Leie av å fokusere på problem og elendigheit i samfunnet Fantasi, lengslar, kjensler, det eksotiske og mystiske vart igjen tema for dikting Enkeltmennesket og det indre i menneske-sinnet vart no skildra, ikkje berre ytre samfunnsforhold og problem

Knut Hamsun (1859-1952) Fødd på Lom, faren var skreddar, familien var fattig. Flytta til Hamarøy i Nordland då han var 3 år. Sett bort til ein onkel då han var 9, mistreivst sterkt og reiste ut i verda som 15-åring. Levde eit omflakkande liv, prøvde mange yrke; krambusvein, skreppekar, skomakarlærling, lensmannsbetent og lærar. Drog til Kristiania, prøvde seg som forfattar, ingen ville ha det han skriv, var svolten og desperat. Reiste til USA, var sporvognskonduktør i Chicago og bonde i Red River Valley.

Ekteskapet med Marie Gifta seg med skodespelaren Marie Andersen i 1909, vart eit ekteskap på godt og vondt. Ho måtta ta ansvar for born og heim, han måtte konsentrere seg om diktinga og reiste mykje. Dei kjøpte den flotte garden Nørholm ved Grimstad i 1918. Ho reiste rundt, særleg i Tyskland, og las høgt frå bøkene hans.

Typisk for diktinga hans: Skildra nervøse og splitta personar i eg-form. Vakre naturskildringar og menneske som ein del av naturen (nordnorsk natur). Kvinna som ein gåtefull, lokkande og skremmande skapning. Den mystiske og uoppnåelege kvinna vart tilbeden og forguda, særleg på avstand. Nytta lyriske verkemiddel; gjentakingar, klang og rytme (som i dikt).

Forfattarskapet: ”Sult” 1890. ”Pan” 1894, lovsong til naturen og mennesket. ”Victoria” 1889, kjærleik og sjalusi. ”Markens grøde” 1917, om Isak Sellanrå. Fekk nobelprisen i litteratur for denne i 1920.

Klaga for landssvik Motvilje mot engelskmenn, bøkene hans slo aldri igjennom der. Populær i Tyskland! Tok parti for nazismen også etter okkupasjonen av Noreg. Meinte Noreg burde bli del av det stor-germanske riket til Hitler. Bad for nordmenn som vart tekne av tyskarane. Reiste til Tyskland for å møte Hitler i 1943, mente Terboven som styrte Noreg for for hardt fram, møtet vart ein fiasko.

Fekk husarrest etter krigen, Nørholm vart beslaglagt og Marie sett i fengsel. Hamsun innlagt på Gaustad sjukehus for psykiatrisk undersøking. Fekk diagnosen ”varig svekka sjelsevne”. Skreiv dagbokromanen ”Paa gjengrodde stier” 1949, boka viste at han framleis var ein genial språkkunstnar. Fekk flytta attende til Nørholm og kona si i 1950.