Anita Holm Cirotzki – Loen 19. november 2015 Høyring om endring i barnehagelova Barn med særskilde behov

Forslag til endring - i korte trekk 1.Rettar kring spesialpedagogisk hjelp vert flytta frå opplæringslova til barnehagelova, med nokre endringar og tilpassingar. 2.Fjerne fritak i foreldrebetaling knytt til vedtak om spesialpedagogisk hjelp eller teiknspråkopplæring 3.Krav til at PP-tenesta skal hjelpe til i arbeidet med kompetanse- og organisasjonsutvikling i barnehagane. 4.Ved flytting til ny kommune skal vedtak frå fråflyttingskommunen om spesialpedagogisk hjelp gjelde fram til kommunen fattar nytt vedtak. 5.Kommunen si tilretteleggingsplikt for barn med nedsett funksjonsevne skal gå direkte fram av ordlyden i barnehagelova. s2

1. Frå opplæringslov til barnehagelov Alle rettar som gjeld barn i barnehagealder skal flyttast, inkludert rett til teiknspråkopplæring og rett til skyss. Meir brukarvennleg, enklare å finne fram i. Eit lovverk tilpassa barn i barnehagealder. Skal styrke og synleggjere barnehagen som sjølvstendig pedagogisk arena. Skal bidra til å synleggjere rett til spesialpedagogisk hjelp Retten vil gjelde uavhengig av om barnet går i barnehage eller ikkje. s3

Retten til spesialpedagogisk hjelp Det er to vilkår som må oppfyllast for å ha rett til spesialpedagogisk hjelp 1) Barnet må vere yngre enn opplæringspliktig alder 2) Barnet må ha et særleg behov for spesialpedagogisk hjelp Forslag til endring: Krav til innhald i vedtaket skal gå fram av ordlyden. Skal sikre informasjon knytt til kva hjelp barnet har rett på, omfang av hjelpa, organisering, kompetansekrav til tilsette etc. s4

Nytt vurderingstema Omgjevnadane til barnet (t.d. heimen og barnehagen til barnet) skal inngå i den sakkunnige vurderinga som eit relevant moment i vurderinga om barnet treng spesialpedagogisk hjelp. Fordi ein finn ofte årsaker og løysingar i barnet sitt miljø Forslaget byggjer på NOU 2012:1 Til barnas beste. Endringa føreset at den sakkunnige instansen har kapasitet til å få oversikt over og innsikt i omgjevnadane til barnet. s5

2. Fritak i foreldrebetalinga s6 I dag er det slik: Fritak i foreldrebetalinga dersom barnet har rett til spesialpedagogisk hjelp. Forslag: Fritaket i foreldrebetaling vert fjerna. Gratisprinsippet: Spesialpedagogisk hjelp skal vere gratis. Foreldra kan ikkje påleggast å betale kostnader knytt til den hjelpa barnet tek imot. Dette vert vidareført.

Barnehagelovutvalet si uttale i NOU 2012:1 «Til barnas beste» Råd for likestilling av funksjonshemmede og Barnehagelovutvalet for NOU 2012:1 var tvilande til å fjerne ordninga sjølv om ordninga kan gje uheldige signal. Kan risikere at foreldra ikkje prioriterer barnehageplass grunna økonomi Familiar med funksjonshemma barn har ofte større økonomiske utfordringar grunna redusert yrkesdeltaking hos foreldra. Barnehagedeltaking har truleg ei særs positiv effekt for desse barna.

Departementet sine argument Målet med fritak var å sikre høg barnehagedeltaking. Dei fleste barn som har rett til spesialpedagogisk hjelp går i dag i barnehage. Det vil stride mot prinsippet om likestilling at familiar med barn med særskilde behov får økonomiske fordeler framfor andre familiar. Foreldre med lav inntekt kan søke fritak frå betaling gjennom to andre ordningar som er ny av året. Fritaksordninga er ei utgift for kommunen (administrere ordninga + kommunen må dekke fritaket i foreldrebetalinga sjølv). For den einskilde familie vil fritak i foreldrebetaling bety mindre (Fritak vil avhenge av tal timar spesialpedagogisk hjelp barnet har). s8

3. PPT sine oppgåver etter barnehagelova PP-tenesta sitt mandat og oppgåver overfor barnehagen skal fastsettast i barnehagelova PPT skal og ha ei plikt til å hjelpe i arbeidet med kompetanse- og organisasjonsutvikling (Systemretta arbeid). Døme: - Førebyggande tiltak retta mot alle barn i barnehagen - Evaluering og utvikling av språk, leik- og læringsmiljø - Kompetanseheving i personalgruppa, kurs og seminar - Bidra til betre psykososialt miljø - Kan gje rettleiing om barn som har særskilde behov Forslag frå NOU 2012:1, Lagt fram i Stortingsmelding 24. s

Bhg har ikkje rett til å krevje hjelp til kompetanse- og organisasjonsutvikling frå PPT Bhg har ikkje plikt til å ta imot hjelp i det systemretta arbeidet. Departementet vil ikkje konkretisere kva som skal til for at PPT har oppfylt sine forpliktelsar knytt til systemretta arbeid. I følgje PPT-tilsette er det muleg å jobbe systemretta overfor barnehagane dersom det er tid og kapasitet til dette. Det er opptil kommunen å bestemme omfanget av dette arbeidet. PPT sin kompetanse skal komme alle barnehagar til gode s10

4. Ved flytting til ny kommune s11 I dag: Ved flytting til ny kommune fell vedtaket bort og behovet må vurderast på nytt i tilflyttingskommunen. Forslag til endring: Dersom barn med vedtak om spesialpedagogisk hjelp eller teiknspråkopplæring flyttar, skal vedtaket gjelde inntil det vert fatta eit nytt vedtak i saka. Dette skal sikre at rettane til barnet ikkje vert svekka ved flytting. Departementet ber om innspel på om behovet for ei slik endring i lovteksten då ein ikkje veit noko om kor mange barn med vedtak som flyttar til ny kommune. Forslag frå NOU 2012:1, lagt fram i Stortingsmelding 24.

5. Kommunen har tilretteleggingsplikt Forslag til endring: Ordlyd kring tilretteleggingsplikt skal stå i barnehagelova. Kommunen har ei plikt til å legge til rette for barn med nedsett funksjonsevne. Kommunen skal avgjere kva barnehage ein får tilbod om plass i, men skal ta omsyn til ønskje og behov foreldre og barn har. Overføring til barnehagelova fører til endring i klageordning I dag: rådgjevande Ved endring: bindande (klage til Fylkesmannen). s12

Økonomiske og administrative konsekvensar Tilretteleggingsplikt av barnehagetilbod: Tidlegare øyremerka midlar er overført til kommuneramma og dermed vurdert som allereie finansiert av departementet. Systemretta arbeid: Auka ressursbehov på 0,1 årsverk per kommune = totalt 43 årsverk, utgjer omlag 27. mill. kroner Fjerne fritak for foreldrebetaling for spesialpedagogisk hjelp utgjer ei årleg innsparing på om lag 27 millionar. Forslaga samla vil ikkje medføre vesentlege økonomiske eller administrative konsekvensar i følgje departementet. s13

Problemstillingar 1.Kva meiner vi om at fritak i foreldrebetalinga vert fjerna? 2.Kva meiner vi om at PPT skal hjelpe barnehagane med systemretta arbeid? 3.Korleis stiller vi oss til at kommunen skal bestemme omfanget av kor mykje PP-tenesta skal bidra? 4.Er «plikta» PPT har overfor barnehagane forpliktande nok? 5.Tilretteleggingsplikta til kommunen: Er det greitt å tildele tilrettelagt barnehageplass i ein annan del av kommunen? 6.Andre synspunkt knytt til høyringa? s14