GRUNNLEGGJANDE TALLFORSTÅING Heile tal, brøk og desimaltal + litt kombinatorikk

Kva tal tenkjer eg på? Læreren tenkjer på to etterfølgjande tal mellom 1 og 10. To elevar får ein lapp med kvar sitt av dei to tala. –Elev 1: Eg veit ikkje kva for eit tal du har. –Elev 2: Og eg veit heller ikkje kva for eit tal du har. –Elev 1: Men då veit eg tala! Kan de finne alle løysingane og forklare korleis de tenkjer?

Vi arbeider med framande talord 1 Lul 2 Laa 3 Bay 4 Bey 5 Bee 6 Lol 7 Lie 8 Pop 9 Taa 10 Boo Kor mange? Rekn ut: 1) bay+bey 2) pop+lul 3) boo-lie 4) laa·bee

No når du har øvd deg litt, kan du gjere desse oppgåvene heime: 1. lul+laa = 2. bay+lul = 3. bey+laa = 4. taa+lul = 5. lie+bay = 6. bee+bee = 7. bay+bey = 8. lol+bay = 9. bey+bey = 10. pop-bay = 11. taa-lie = 12. boo-laa = 13. lol-lul = 14. pop-laa = 15. lie-lol = 16. bay-lul = 17. bee-bey = 18. boo-bee =

TAL PÅ MANGE MÅTAR Tal som mengde (kardinaltal) Tal som nummer i ei rekkje (ordinaltal, ordenstal) Tal som namn (hus, mnd,id)

Nærast muleg = Kvar deltakar lagar eit rutenett som det til venstre. Læraren (eller ein elev) kastar ein terning (0 - 9). Alle deltakarane vel kvar dei vil plassere det sifferet terningen viser. Den sifferplassen er då opptatt. Når terningen er kasta 9 gongar, har du laga 3 tresifra tal. Summen av tala skal vere nærast muleg 1500.

POSISJONSSYSTEMET Ikkje ”naturleg” Null som plasshaldar Ulike vinklingar –pengar –meter –fyrstikker

Kodeknekk ONE + ONE = TWO –Dette reknestykket er rett slik som det står med ord. Bytt ut kvar bokstav med eit av tala 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 eller 9. Same bokstav skal stå for det same talet uansett kvar det står i reknestykket. O kan ikkje vere 0, sidan det skal vere tresifra tal. Finn så mange løysingar som råd. Det fins ganske mange!

Mitt mystiske tal _ _ _ _ _ _ -Talet har 6 siffer -Sifra på einarplassen og tiarplassen er dei to minste oddetala. Dei andre sifra er partal og ingen av dei er like -Sifferet på hundrarplassen er lik summen av sifra på einarplassen og tiarplassen -Sifferet på tusenplassen er 2 ganger sifferet på tiarplassen -Sifferet på hundretusenplassen er det dobbelte av sifferet på hundrarplassen -Det er to løysingar på oppgåva NB! Sjekk til slutt om alle opplysningane stemmer.

Negative tal

Hovudrekningsstrategiar –10-ar vener –dobling og halvering –gangetabellen og algebra –multiplikasjon som gjentatt addisjon

Med kort og terning Kasino Vri åttar Gris Yatzy Stigespel Kabal Krig Puslespel Sudoku

Kva er brøk? Kva er størst, 1/3 eller 2/4? –Kake –Sjokolade –Pizza –Notar Likeverdige brøkar –utvide og forkorte brøk

Å skrive brøk

Kva er ein brøk?

TID OG KLOKKA Timeglas Analog og digital klokke timar minutt sekund

Kalenderen Dagane Månadene År Kvartal Halvår Skotår

Desimaltal 0,099 0,162 0,65 0,599 0,9 0,4003

SAMANHENG: Brøk, desimaltal, prosent Hundreark Tenk pengar Hugs at –Brøkstrek (dele) –2.pos (hundredel) –Prosent=hundredel

Fordeling av drops Utstyr: Runde plastbrikker, knappar eller liknande. Ark og blyant/fargar Arbeidsform: Grupper med tre ”elevar” i kvar Oppdrag: De får utdelt 7 drops. På kor mange måtar kan tre barn fordele 7 drops mellom seg når alle skal ha minst eitt og ingen skal vere til overs? Finn ein måte å halde reie på fordelingane ved å skrive/teikne på arket. ALLE ”elevane” skal lage eit slikt oversyn.

Framlegg til løysing: Nokre elevar lagar ein tabell Andre teiknar dropsa Atter andre skriv setningar ALT er OK. Men la elevene få vise fram ulike måter å kommunisere på! Vanlig ”glipp”: At den einaste fordelinga med tre ulike tal kan kombinerast på 6 ulike måtar, medan alle dei andre bare har tre ulike kombinasjonar. KariAnneSimen

Kombinatorikk Terningkast- Tellebrikker 4 – lotto/tipping Loddsal

Dei store ”spranga”… Posisjonssystemet for naturlege tal Tydinga av 0 som plasshaldar Frå positive til negative tal Rekning med brøk Posisjonssystemet for desimaltal Multiplikasjon frå naturlege tal til desimaltal Frå divisjon og multiplikasjon med tal større enn 1 til multiplikasjon og divisjon med tal mellom 0 og 1 Fra geometriske former i plan og rom til geometriske berekningar som lengde, areal og volum Ingvild Stedøy-Johansen

Nyttige nettsider: