Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn Samla oppsummering av kartlegging innan  Miljøretta helsevern  Smittevern og  Folkehelse Møte med kommunane Elisabeth Aven Prosjekteiar - førebygging

Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn Innhald 1.Kartleggingsresultat – hovudtrekk og konklusjon 2.Prosjektgruppa si tilråding: Forslag til dimensjonering – ressursar, fagkompetanse, organisering og oppgåver. Forslag til lokalisering – diskusjonsmoment 3.Utfordringar - tilbakemelding 4.Vegen vidare

Samhandlingsreforma Kostra: Kommunehelse - detaljerte nøkkeltal – Kostra Flora 1412 Solund 1413 Hyllestad 1416 Høyanger 1418 Balestrand 1428 Askvoll 1429 Fjaler 1430 Gaular Legeårsverk pr innbyggere, kommunehelsetjenesten1211,611,818,714,913,313,213,6 Årsverk av leger pr innbyggere. Funksjon 120 og 2330,71,91,33,8 0,91,11, Jølster 1432 Førde 1433 Naustdal 1438 Bremanger Gj.snitt alle kommuner Gj.snitt Sogn og Fjordane Gj.snitt landet Legeårsverk pr innbyggere, kommunehelsetjenesten12,110,614,99,99,611,69,6 Årsverk av leger pr innbyggere. Funksjon 120 og 2331,90,31,50,20,50,90,5 Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Samhandlingsreforma Lokale tal – samarbeidskommunane  Folketal, geografisk areal, tal skular og barnehagar.  Sentrale føringar: «50-kr-regel» for frie inntekter som skal gå til førebygging i kommunane: Kommune2011 Areal-km2SkularBarnehagar«50-kr-regel» til førebygging -frie inntekter Flora ,71014Kr , Solund ,521Kr , Hyllestad ,013Kr , Høyanger ,056Kr , Balestrand ,841Kr , Askvoll ,566Kr , Fjaler ,266Kr , Gaular ,034Kr , Jølster ,436Kr , Førde ,51013Kr , Naustdal ,935Kr , Bremanger ,968Kr ,- Totalt ,45973Kr ,- Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Kartleggingsresultat Hovudtrekk Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Ressursbruk Miljøretta helsevern: Gjev eit utydeleg bilete. Helseressursar i % KommunarLegeMHV %HelsesøsterMHV % Folkehelse- koordinatorMHV %AndreMHV % Askvoll100?170? Sekretær25 Balestrand40? 50? IK-samarbeid-MHV13 Bremanger 200? Kjøper MHV tenester15 Fjaler1004 ? Flora53? Førde Gaular100?1605 Hyllestad100?70? Høyanger ?50? Jølster40?80?30? Naustdal1005 ?50? Solund70?60? Totalt Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Ressursbruk Smittevern: Lege: totalt 3,2 årsverk. Kommuneoverlege som òg er smittevernlegeEigen smittevernlege? (Inne i desse stillingane ligg også mykje av miljøretta helsevernsarbeidet.) KommuneJaNeiOm stillinga%JaNeiOm stillinga% Askvoll1 Kommuneoverlege, 20 %20 1 Balestrand1 Kommuneoverlege, 40 %40 1 Bremanger t/v, smittevernlege5 Fjaler 1 1 1,5 t/v, smittevernlege4 Flora1 Kommuneoverlege, 53,33 %53 1 Førde t/v, smittevernlege8 Gaular1 Kommuneovelege/fastlege, 20 % off.arb.20 1 Hyllestad1 Kommunelege 1, inntil 7,5 t/v i 44 v.20 1 Høyanger %, smittevernlege5 Jølster %, smittevernlege10 Naustdal1 Kommunelege 1, 37 %37 1 Solund1 Kommunelege 1, 67 %, lege, 33 %100 1 Alle: Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Oppsummering - ressursbruk Det er mange som arbeider med miljøretta helsevern og smittevern, men ressursbruken på områda er marginal og fragmentert. (Mange sitt «dårlege samvit»….) Regelverket krev at kommunane skal ha system og rutinar på områda, og dette fordrar at kommunane må bruke ressursar med god fagkompetanse og kontinuitet skal ein greie å bygge opp dette. Krev overordna systemtenkning. Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Plan for fagutvikling og kompetansehevande tiltak? Om lag ingen kommunar har plan på kompetanseheving innan det førebyggande feltet. Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Organisering Miljøretta helsevern og smittevern: – Størsteparten av kommunane organiserer arbeidet med miljøretta helsevern under driftseining for helse. – Nokre få kommunar har lagt miljøretta helsevern inn i rådmannen sin stab. – Eit par kommunar er allereie med i eit interkommunalt samarbeid eller kjøper tenestene. Folkehelse: – Når det gjeld folkehelse så har dei fleste kommunane organisert arbeidet under eining for helse og/eller rådmannen sin stab. (Delte stillingar) Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Tverrfagleg samarbeid Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn Miljøretta helsevern og smittevern: Eit fåtal av kommunane har faste møter innan fagområda, men dei fleste kommunane melder at det er fleire personar/etatar/sektorar som arbeider med miljøretta helsevern og smittevern. (Plan, teknisk, helsesøster,m.m.) Få arbeider saman med andre kommunar, og to kommunar er med i interkommunal løysing innan miljøretta helsevern. Alle kommunane har samarbeid med andre verksemder som mattilsynet, labratorie, bedriftshelseteneste, m.m. Folkehelse: Åtte av kommunane har faste møter innan folkehelse. (Folkehelseråd, lag og organisasjonar, m.m)

Planarbeid Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn Dei fleste (9-12) av kommunane melder at dei har planar, heile eller delar, innan dei tre fagområda. Innan miljøretta helsevern og smittevern er det eit fåtal (2-4) av kommunane som melder at dei er aktivt med i planarbeidet. Om lag halvparten (7) av kommunane seier at folkehelsetenesta er aktivt med i planarbeidet.

Oppsummering -organisering, samarbeid og planarbeid- Det er vanskeleg å tenkje overordna strukturar og system når ein sit i driftsavdelingar, og i tillegg har små stillingsbrøkar. Det er òg vanskeleg å arbeide tverrfagleg, tverretatleg og tverrsektorielt. Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Miljøretta helsevern Fag og arbeidsoppgåver Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Meldepliktige verksemder/ Godkjenningar av søknadar: Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn JaNeiIkkje svar/uaktuelt Skular og barnehagar 1020 Badeanlegg, basseng og boblebad 921 Avløpsvatn verksemder 912 Undervisningslokale 723 Campingplassar 642 Forsamlingslokale 462 Asylmottak 327 Hospits 039 Tatoveringsverksemder 039

Tilsyn: Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn JaNeiIkkje svar/uaktuelt Skular og barnehagar 831 Basseng 741 Campingplassar 372 Frisørar 372 Solaria 372 Badeplassar 264 Hudpleiesalongar 165 Tatoveringsverksemder 129 Kjøletårn 0210

Andre fagområde: Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn JaNeiIkkje svar/uaktuelt Krisehandtering 1101 Smittevern 1101 Drikkevatn 1002 Avfallshandtering 912 Internkontroll 921 Forureining 831 Vatn og avløp 822 Trafikk 741 Tilgjenge, universell utforming 732 Inneklima 741 Husdyrhald og dyreoppdrett 723 Ernæring 633 Helseovervaking 552 Planarbeid - bygg og samf. 543 Ulukkesførebygging 552 Stråling 552 Insekt og skadedyr 543 Sosiale miljøfaktorar 444 Støy og vibrasjonar 471 Klima 363 Luft og fukt 372 Publikumssaker 345 Informasjon MHV 273 Samferdsle165

Oppsummering - Fag og oppgåver Miljøretta helsevern Kommunane løyser dei oppgåvene som ligg til teknisk drift på ein god og kvalitetssikker måte, t.d. vatn, avløp, basseng, avfallshandtering, drikkevatn m.m. Oppgåver som ligg under helsetenesta vert løyst meir ulikt: Kommunane er gode på krisehandtering og smittevern. (har planar – men melder at dei treng hjelp). Mange kommunar melder også at dei har system og rutinar for miljøretta helsevern i skular og barnehagar. (godkjenning?) Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Om lag halvparten av kommunane har system og rutinar for andre verksemder i høve meldeplikt og tilsyn. T.d. campingplassar, forsamlingsstadar m.m. Eit fåtal av kommunane seier at dei har system og rutinar i høve verksemder som frisør, solaria, hudpleiesalongar m.m. Ein del av oppgåvene er uaktuelle for kommunane, som tatoveringsverksemder, asylmottak, hospits, kjøletårn m.m. Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Dei områda flest kommunar seier dei ikkje har gode system for er: – helseovervaking og planarbeid – klima, stråling, støy, luft og fukt – informasjon og publikumssaker – sosiale miljøfaktorar. Innanfor desse fagområda krevst det spesialkunnskap, og tid til sakshandsaming, som kommunane ofte ikkje har ressursar til å prioritere. Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Smittevern Fag og arbeidsoppgåver Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Helseovervaking: Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn JaNei Ikkje svar/uaktuelt Vaksinasjonsdekking 1200 Tuberkulosearbeid 1200 Smitta personar 1101 Smitteoppsporing gongsundersøking av flyktningar1002

Smittevernstiltak: Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn JaNeiIkkje svar/uaktuelt Stenging 822 Møteforbod 714 Pålegg som; reingjering, desinf., utrydding 714 Isolasjon 615 Stanse/avgrense kommunikasjonsmiddel 525

Andre smittevernsområder: Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn JaNei Ikkje svar/uaktuelt Drikkevatn 1200 Avfallshandtering 1200 Næringsmiddel 1110 Skadedyrkontroll 633 Hygiene i lokale med mange menneske samla 552

Andre smittevernsområder: Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn JaNei Ikkje svar/uaktuelt Drikkevatn 1200 Avfallshandtering 1200 Næringsmiddel 1110 Skadedyrkontroll 633 Hygiene i lokale med mange menneske samla 552

Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn Melding fråTal kommunar Politi/Lensmann11 Ikkje svar1 Tuberkulosearbeidet retta mot vaksne grupper Arbeidsinnvadrere direkte til kommunen: Familiegjenforrening: Melding fråTal kommunar Politi/Lensmann5 Flyktningkonsulent/-koordinator Innvandrar-/Norsksenter 4 Tilfeldig/Ikkje rutinar2 NAV1 Ikkje svar1 Melding fråTal kommunar Politi/Lensmann5 Tilfeldig/Usikkert4 Ikkje svar3 Partnarar frå andre land:

Fag og oppgåver-oppsummering Smittevern Alle kommunane melder at dei har gode system og rutinar i høve helseovervaking som; vaksinasjon, tuberkulose, smittehandtering og 1. gongsundersøking av flyktningar. Når det gjeld familiegjenforeining og partnarar frå andre land som kjem til kommunane, så er det under halvparten av kommunane som seier at dei får melding. – Mange kommunar seier at det ofte er tilfeldig at helsetenesta får informasjon om desse personane. – Alle kommunane har samarbeid med Helse Førde i høve tuberkulose arbeidet i kommunane. Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Folkehelse Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Folkehelseoppgåver Seks kommunar har folkehelsekoordinatorar. Dei er: – Igangsetjarar og pådrivarar, – Driv med rådgjeving, opplysning og undervisning. – Dei er bindeledd mellom ulike einingar og sektorar, både offentlege, private og frivillige. – I tillegg seier nokon at dei arbeider med planar, system og søknader og implementering av dette i organisasjonen. Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Kommunale lærings- og meistringstilbod i regi av kommunane: – Under halvparten av kommunane svarer at dei har eigne lærings- og meistringstilbod i kommunal regi. – Nokre kommunar (nabokommunar) brukar Helse Førde sitt Aktiv-på-dagtid-tilbod, og ser ikkje behov for å lage eigne lokale tilbod. – Om lag halvparten av kommunane melder at dei har eigne lærings- og meistringstilbod til barn og unge. Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Ønskje frå kommunane Område for samarbeid Miljøretta helsevern og smittevern: – system- og metodeutvikling – planarbeid – kompetanse og personalressursar – helseovervaking med felles smittevernlege. Folkehelse: Frisklivssentral, lærings- og meistringstilbod, kompetanse og ressursar (folkehelsekoor.), plan og system, nettverk, arrangement, rusførebygging og helseundersøking. Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Samhandlingsreforma Interkommunalt samarbeid om miljøretta helsevern, smittevern og samfunnsmedisinsk rådgjeving. Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn Prosjektgruppa si tilråding til: Dimensjonering Organisering Lokalisering

Samhandlingsreforma  Tilrår at samarbeidskommunane bygger opp eit interkommunalt samarbeid om miljøretta helsevern, smittevern og samfunnsmedisinsk rådgjeving.  Kanskje Balestrand kommune er eit unntak, grunna dei allereie er i eit tilfredstillande interkommunalt samarbeid om miljøretta helsevern?  Eit anna unnatak er det lokale folkehelsearbeidet, som bør driftast i eigen kommune.  Tilrår at alle kommunane nyttar seg av fylkeskommunen sitt system og fagnettverk for «Partnarskap for folkehelse». Fordi:  Eit interkommunalt samarbeid lettare kan arbeide med oppgåver på plan og systemnivå innan miljøretta helsevern, smittevern og samfunnsmedisinsk rådgjeving.  Eit interkommunalt samarbeid med tilsett samfunnsmedisinsk rådgjevar, vil vere ein ressurs opp mot dei lokale kommuneoverlegane og rådmennene.  Eit interkommunalt samarbeid vil ha personell som har utfyllande kompetanse, som vil skape gode og effektive fagmiljø.  Fylkeskommunen sitt «Partnarskap for folkehelse» har allereie gode system og fagnettverk for samarbeid om folkehelse. Prosjektgruppa si tilråding etter kartlegging: Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Samhandlingsreforma Dimensjonering: Eit årsverk samfunnsmedisinsk rådgjevar med smitteverns- kompetanse Tre årsverk innan miljøretta helsevern/smittevern/ ingeniør/folkehelse, med 3-4 årig fagutdanning innan helse, miljøhygiene, ingeniør, planarbeid, m.m. Organisering: Grunna dei overordna arbeidsfelta, bør det interkommunale samarbeidet organiserast på rådmannsnivå i vertskapskommunen. Kommunane bør delegere ansvar for miljøretta helsevern, smittevern og samfunnsmedisinsk rådgjeving til det interkommunale samarbeidet. Prosjektgruppa si tilråding til eit interkommunalt samarbeid innan miljøretta helsevern, smittevern og samfunnsmedisinsk rådgjeving i Sunnfjord og ytre Sogn: Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Samhandlingsreforma Lokalisering av eit interkommunalt samarbeid  Kartlegginga seier at: Eit interkommunalt samarbeid bør lokaliserast til Førde eller Florø. Ønskje frå kommunane fordi: 1.Førde pga. sentralt plassert i regionen 2.Florø pga. allereie eit lite fagmiljø på plass Diskusjon: Lokalisering av interkommunalt miljøretta helsevern, smittevern og samfunnsmedisinsk rådgjeving er kanskje ikkje avhengig av nærleik til samarbeidskommunane, då dette vil vere ei oppsøkande verksemd? IKS kjem til kommunane, ikkje kommunane som kjem til dei. Oppbygging av eit godt fagmiljø bør prioriterast. Men kan det vere personar som bur i regionen (satellitt-tilsette), men har faste møtepunkt med IKS? Konklusjon og tilråding: Interkommunalt samarbeid med Flora kommune som vertskommune. Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Samhandlingsreforma Reisetider - eksempel: FråTilAvstand – evt. båtReisetid FlorøFørde60 km50 min FlorøSvelgen60 km50 min FlorøYtre Bremanger66 km + ferje1 t 30 min FlorøSmørhamnEkspressbåt25 min + køyretid FlorøAskvollEkspressbåt50 min FlorøSolundEkspressbåt1 t 10 min + køyretid FråTilAvstand – evt. båtReisetid FørdeHyllestad83 km1 t 15 min FørdeAskvoll62 km55 min FørdeBalestrand104 km1 t 30 min FørdeSolund119 km + ferje2 t 10 min + køyretid Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Vegen vidare……….. Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Organisering av eit interkommunalt samarbeid om miljøretta helsevern, smittevern og samfunnsmedisinsk rådgjeving. Samfunnsmedisinsk rådgjevar, lege med vedtaksmynde Helsefagleg kompetanse Ingeniør kompetanse Kjemi, biologi, hygiene kompetanse Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Oppgåver i eit interkommunalt samarbeid System og metodeutvikling Tilsyn og godkjenningar av verksemder – Overføring av vedtaksmynde til vertskommune – Slepp «bukken og havresekken»-problematikken Helseovervaking Samfunnsmedisinsk rådgjeving Planarbeid – Dette er i tråd med kartlegging av manglar på fagområda, og ønskja frå kommunane. Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Samhandlingsreforma Eksempel ved kostnad på kr ,- Totalsum: 3 mill : = 60 X folketal = betalingssum for kommunane Betalingsmodell etter folketal : Kommune2011Betaling etter folketal 1401 Flora11588Kr , Solund862Kr , Hyllestad1483Kr , Høyanger4280Kr , Balestrand1343Kr , Askvoll3000Kr , Fjaler2909Kr , Gaular2798Kr , Jølster3021Kr , Førde12207Kr , Naustdal2687Kr , Bremanger3910Kr ,- Totalt50088Kr ,- «50-kr-regel» til førebygging -frie inntekter- Kr ,- Kr ,- Kr ,- Kr ,- Kr ,- Kr ,- Kr ,- Kr ,- Kr ,- Kr ,- Kr ,- Kr ,- Kr ,- Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn

Utfordringar Korleis kan kommunane greie å finansiere eit IK-samarbeid om miljøretta helsevern, smittevern og samfunnsmedisinsk rådgjeving? – Kommunane må sjå på eigen ressursbruk på områda: Kva vert brukt på fagfelta i dag? Moglegheit for omdisponering av midlar? Kva for kommuneoverlegefunksjonar treng ein i eigen kommune? – Dersom lovverket skal følgjast må kommunane satse! I eigen kommune eller i IKS…..? Kvar får ein mest igjen for kronene……? Samhandlingsreforma

Lykke til! Samhandlingsreforma Samarbeid i Sunnfjord og ytre Sogn