Å skrive både nynorsk og bokmål Kapittel 16: Å skrive både nynorsk og bokmål 1 Tema Vg1, kap 16

• Nynorsk og bokmål er sidestilte skriftspråk i norsk skriftkultur. • Begge målformene kan brukast i alle samanhengar og til alle typar tekstar. • Sjølv om bokmål dominerer som skriftspråk, er ikkje nynorsk eit minoritetsspråk, men del av den majoritetsspråklege skriftkulturen i Noreg. 2 Tema Vg1, kap 16

• Opplæringslova regulerer bruken av skriftspråka i skulen. • Vi lærer begge skriftspråka for å kunne vere aktive deltakarar i heile den norske skriftkulturen. • Opplæringslova regulerer bruken av skriftspråka i skulen. • Mållova regulerer bruken av skriftspråka i offentleg forvaltning. 3 Tema Vg1, kap 16

Normgrunnlag og rettskriving • Normgrunnlag er den talespråksvarianten eller dei talespråksvariantane som skriftspråket byggjer på. • Bokmål byggjer på talespråksvariantar i den sørlege delen av Austlandet, først og fremst Oslo-området. • Nynorsk byggjer på mange talemålsvariantar over heile landet. 4 Tema Vg1, kap 16

• I bokmålsrettskrivinga er alle formene likeverdige. • Rettskrivinga i begge skriftspråka inneheld ein del valfrie former. Døme: peikte eller peika (NN), kasta eller kastet (BM). • I bokmålsrettskrivinga er alle formene likeverdige. • I nynorskrettskrivinga skil ein mellom hovud- og sideformer (klammeformer). Sideformer kan ikkje brukast i lærebøker eller i offentleg forvaltning (inkludert NRK). • I alle andre samanhengar, også i skulen, kan ein velje fritt mellom alle former i rettskrivinga. 5 Tema Vg1, kap 16

Likt og ulikt i nynorsk og bokmål Mykje er likt. 6 Tema Vg1, kap 16

Likt og ulikt i nynorsk og bokmål Vi vel sjølve om det skal vere lik eller ulik skrivemåte. Mykje er likt. 7 Tema Vg1, kap 16

Likt og ulikt i nynorsk og bokmål Vi vel sjølve om det skal vere lik eller ulik skrivemåte. Her må det vere ulik skrivemåte. Mykje er likt. 8 Tema Vg1, kap 16

Korleis kan klassen arbeide for at de skal få eit godt resultat i både hovudmål og sidemål? (Oppg. 1, side 255) • Korleis kan nynorsk og bokmål brukast i undervisninga i norskfaget (tavlespråk, kommunikasjonsspråk på læringsplattform, notat under lekselesing osv.)? • Kan elevar med nynorsk som sidemål ha nytte av å bruke lærebøker i fleire fag på nynorsk for å bli betre til å skrive nynorsk? 9 Tema Vg1, kap 16

• Korleis kan arbeidet med rettskrivinga bli variert og effektivt? • Bør klassen bruke sidemålet i andre fag enn norsk, eller i tverrfaglege prosjekt? • Bør det setjast av eigne veketimar til arbeid med sidemålet, eller skal sidemålet integrerast i alt norskfagleg arbeid? • Korleis kan arbeidet med rettskrivinga bli variert og effektivt? 10 Tema Vg1, kap 16

Kva meiner 2815 elevar? Tabell 6.7: Kva elevane meiner er viktigast for å lære å skrive nynorsk, fordelt på årstrinn Frå ei undersøking gjennomført av Utdanningsdirektoratet i 2006 11 Tema Vg1, kap 16