EL IMPERATIVO

El imperativo Imperativ er en modus (form), slik som konjunktiv (ønskeform) og indikativ (fortellerform). Imperativ er bydeform Imperativ brukes som på norsk, ved oppfordring, ordre, advarsel og bønn. Eks: Oppfør deg ordentlig! Spis opp maten din! Ikke gjør sånn! Ikke finn på noe tull! Ikke ha albuene på bordet! Det finnes to typer: 1.El imperativo afirmativo: Bekreftende imperativ. Når du sier hva noen skal gjøre 2. El imperativo negativo: Nektende imperativ. Når du sier hva noen ikke skal gjøre. I motsetning til norsk, må imperativ bøyes etter den personen man snakker til. Det skilles også mellom familiær og høflig form.

El imperativo - kortversjonen du-form = tredjeperson entall presens indikativ av verbet, eks.: ¡habla más alto! – snakk høyere! Vosotros = infinitiv minus r pluss d = salir salid - gå ut! (til dere) usted, ustedes, nosotros = konjunktivformen, dvs.: -AR verb får –er verb endelse: HABLAR (usted) Hable-(ustedes)hablen-(nosotros)hablemos -ER og –IR verb får –ar verb endelse: COMER (usted)coma –(ustedes)coman –(nosotros)comamos

El imperativo afirmativo Verbos regulares: HABLAR COMER ESCRIBIR tú habla come escribe vosotros hablad comed escribid nosotros hablemos comamos escribamos usted hable coma escriba ustedes hablen coman escriban Formene for usted, ustedes og nosotros er identiske med presens konjunktiv.

Imperativo negativo Nektende imperativ bøyes identisk med presens konjunktiv. Escribir estudiar comer tú No escribas No estudies No comas Vosotros No escribáis No estudiéis No comáis Nosotros No escribamos No estudiemos No comamos Usted No escriba No estudie No coma Ustedes No escriban No estudien No coman

Imperativ og objektspronomen Ved bekreftende imperativ settes objektspronomen sammen med og etter verbet. Eks: - Déme un vaso de agua (Gi meg et glass vann) - Díme la verdad (Si meg sannheten) - Háblanos (Snakk til oss) Med refleksive verb forsvinner den sist bokstaven i 2. person flertall: Eks: - Callad → calla + os → ¡Callaos! (Vær stille) .. og i 1. person flertall: Eks: - levantemos → levantemo + nos → ¡Levantémonos! (Nå står vi opp!) Man kan i muntlig tale bruke infinitiv ved refleksive verb: Eks: - ¡Iros! (Dra! Avsted med dere!) - ¡Callaros! (Vær stille!) Når det kommer to pronomen etter hverandre, skal indirekte objekt komme først og direkte objekt etterpå. Eks: Di (si) - me (Ind.obj) – lo (Dir.obj) → ¡Dímelo! (Si meg det!)

Nektende imperativ og objektspronomen Objektspronomen skal settes foran nektende imperativ. Eks: ¡No lo hagas! (Ikke gjør det!) ¡No los invites! (Ikke invitér dem!) ¡No me lo compres! (Ikke kjøp det til meg) Når indirekte objektspronomen le og les følges av direkte objektspronomen lo, la, los og las, skrives le og les om til se. Dette gjelder både nektende og bekreftende imperativ. ¡No se lo digas a nadie! (Ikke si det til noen!) ¡Díselo a ella! (Si det til henne!) ¡Mándaselo! (Send ham/henne det!)

A practicar: Conjugar en imperativo los verbos vivir, estudiar y aprender. vive estudia aprende vosotros vivid estudiad aprended nosotros vivamos estudiemos aprendamos usted viva estudie aprenda ustedes vivan estudien aprendan

Verbos irregulares Verbene som får diftongering eller vokalskifte i stammen i presens indikativ, får den samme forandringen i de samme personene i imperativ. PENSAR/ie (å tenke) PEDIR/i (å be om) tú piensa pide vosotros pensad pedid nosotros pensemos pidamos usted piense pida ustedes piensen pidan

Poner (å sette, legge) pon Noen verb er helt uregelmessige i 2. person entall men bøyes regelmessig i de andre personene: Poner (å sette, legge) pon Decir (å si) di Hacer (å gjøre) haz Salir (å gå ut) sal Ser (å være) sé Ir (å dra, reise, gå) ve Tener (å ha) ten Venir (å komme) ven PONER tú pon vosotros poned nosotros pongamos usted ponga ustedes pongan SALIR TENER sal ten salid tened salgamos tengamos salga tenga salgan tengan

Tarea Escribid una receta de una comida noruega Tips: se på bruksanvisninger, der finnes det ofte en spansk versjon der det sikkert er brukt en del imperativ 