MÅLINGAR -viktige forskingsverktøy Kunne bruke dei vanlegaste måleiningane og målereiskapane i naturfag Rekne ut fart Forklare kva vi meiner med masse Rekne ut massetettleik, og forklare kva som skal til for at noko skal flyte.
TID TideiningForklaring DøgnTida jorda bruker på å rotere ein gong rundt sin eigen akse ÅrTida jorda brukar på ei runde rundt sola Månad Tida frå nymåne til neste gong det er nymåne ( ein månesyklus) Veke Månesyklusen vert delt inn i fire periodar. Kvar periode varer om lag sju døgn TimeDet er 24 timar i eit døgn MinuttDet er 60 minutt i ein time SekundDet er 60 sekund i eitt mintt
Lengd LengdeeiningForkortingStorleik mil10 000m kilometerkm1000m meterm1m desimeterdm1/10m = 0,1m centimetercm1/100m = 0,01m millimetermm1/ 1000m = 0,001m
Fart Når vi skal rekne ut farten, må vi ta med både strekninga og tida i utrekninga S = strekning T = tid V = gjennomsnittsfart V = S/T S = v * T T = v/ S Fart = m/s Fart = km/t
Masse MasseeiningForkortingKor mange gram? tonnt1000kg = g kilogramkg1000g hktogramhg100g gramg1g milligrammg1/1000g = 0,001g
VOLUM Volum = lengd * breidd * høgd V = l * b * h 1l = 10dl = 100cl = 1000ml 1l = 1dm 3
MASSETETTLEIK 1kg bly og 1 kg isopor har same masse, men ulikt volum Isopor er lettare enn bly Massetettleiken til isopor er mindre enn massetettleiken til bly Massetettleik = masse / volum Gjenstandar som har mindre tettleik enn vatn, flyt. Gjenstandar som har større tettleik enn vatn, søkk Større volum gjer at ting flyt betre.
SI- systemet Internasjonalt system Det som skal målastSI - eining Tidsekund Lengd meter Massekilogram Temperaturkelvin Elektrisk straumampere Lysstyrkecandela Stoffmengdmol