Nordherad - Opplands utvalde kulturlandskap.

Presentasjon om: "Nordherad - Opplands utvalde kulturlandskap."— Utskrift av presentasjonen:

1 Nordherad - Opplands utvalde kulturlandskap

2

3 Nordherad 21 km2 (innanfor UKL-området) Vel 90 husstandar
om lag 245 personar 49 landbrukseigedommar 30 aktive brukarar

4 Jordbruket Jbr.areal: Ca. 5000 daa
Ca 3000 dyrka av dette ca 1200 daa i fjellet utanfor UKL-området Ca 2000 innmarksbeite av dette ca 1200 daa er klassifisert som biologisk verdifullt Mange småe gardar som er intensivt drive.

5 Husdyrhaldet 11 mølkekubesetningar 2 geitebesetningar
10 sauebesetningar 7 storfekjøt-/ammekubesetningar Tal beitedyr nokså stabilt

6 Attåtnæringar 5 driv med gardsturisme. 1 gardsbutikk
1 landbruksverkstad Lagar eit produksjonskjøken for nisjemat på grendehuset Solbærprosjekt Guiding

7 Kva er spesielt for Nordherad?
Sjeldan tørrbakkevegetasjon 6 freda gardsanlegg (38 bygningar) Kulturminne – blant anna ei ulvegrav, 5-6 felt med skålgroper tomter frå folkevandringstida vatningsveiter restar etter steinindustri Restar etter 23 bygslingsbruk i statsallmenningen

8 Korleis og kvifor vart vi med?
Drivi med kulturlandskapsarbeid i 10 år gjennom Nordheradsprosjektet Mest å vinne på ordninga Ikkje vern, men bruk Moglegheit for å auke inntekta litt på småe bruk

9 Målsetjing Ta vare på miljøverdiane, biologisk mangfald, kulturminne, kulturmiljø og opplevingsverdi av landskapet. Oppretthalde eit aktivt og variert jordbruk med sterke innslag av beitande husdyr. Å bruke verdiane aktivt som ei positiv forutsetning og grunnlag for verdiskaping og lokal utvikling

10 Ansvars- og arbeidsfordeling:
Fylkesmannen behandlar søknadene avtalepart i avtalene med grunneigarane Styret i Nordheradsprosjektet er kontaktleddet lokalt Leiger inn prosjektsekretær på timebasis tek i mot og hjelper til med søknader er også med på å planleggje tiltak og utarbeide forslag til skjøtselsplanar Har også drive med oppsøkande verksemd.

11 Ansvars- og arbeidsfordeling:
Leiger inn bygningsvernrådgjevar frå Gudbrandsdalsmusea Kommunen har sett av ein stillingsressurs (20 %) for å hjelpe fram nye næringar/verdiskaping

12 Arbeidsmåte Alle tiltak er baserte på friviljuge avtaler med grunneigarane. 4-årige avtaler som grunneigarane kan seia opp når som helst. Skjøtselsplanar som tek omsyn miljøverdiane og korleis dei skal takast vare på Såpass høge tilskotssatsar at det er attraktivt å gjera noko. Hjelper til med skaffe finansiering til dyre og omfattande tiltak frå fleire instansar.

13 Tiltak Prioriterer enkelttiltak på gardsbruk Fellesprosjekt
Stigar/gamle vegar Bygslingsbruket Flåten Kulturminne Friområde/samlingsplassar Oppstart av 4H-klubb Beitegruppe/-prosjekt

14 Tilsskotssatsar: Drift av dyrkamark: Kr 90/daa
Drift av innmarksareal Kr 140/daa Restaurering av areal: kr 1500 pr. dagsverk/70 % av kostn. til leigd hjelp

15 Tilskot til restaureringstiltak:
Bustadhus med bustandard: % Driftsbygn./bygningar i næring: % Andre bygn. i tilknytn tun: % Tiltak med liten nytteverdi: % Mindre driftsrelaterte tiltak som ikkje kjem under BU-ordn: Maks 40% opp til kr

16 Innvilga tilskot 2009 til 2014 Tiltak hus 2 724 000
Tiltaksvurdering Skjøtsel 4 år Gjerde og murar Oppfølging av prøveflater Veget.historisk undersøking Stigar/ Andre driftsrelsaterte tiltak SUM

17 Utfordringar: Kombinere hard beiting og lønnsam husdyrproduksjon
Hindre attgroing i utmarka Kjerneområde for jerv innafor heile beiteområdet Ta vare på verneverdige hus som ikkje har nokon funksjon i drifta Næringsutvikling som nyttar kulturlandskapet Profilering og info utanfor grenda

18 Erfaringar så langt Lite byråkratisk ordning Får gjort mykje
Lærer mykje Aukar inntekta for dei som har skjøtselsavtaler Positiv haldning i grenda Dei fleste aktive bruka har eller vil ha ein skjøtselsplan

19 Fleire erfaringar: Nokre bruk innafor det mest interessante området er ikkje med Har denne sesongen teke kontakt med dei som manglar

20

21

22

23

24

25

26