7. kafli í Benson, 6. kafli í Fylgikveri

Presentasjon om: "7. kafli í Benson, 6. kafli í Fylgikveri"— Utskrift av presentasjonen:

1 7. kafli í Benson, 6. kafli í Fylgikveri
Vinna og orka Eðlisfræði 1 V/R 6. fyrirlestralota 7. kafli í Benson, 6. kafli í Fylgikveri

2 7. Vinna og orka: Yfirlit Vinna fasts krafts
láréttur núningur, þyngdarkr. á skáborði, þverkraftur, núningur í veltu Vinna breytilegs krafts, gormkr. Hookes Vinna í þrívíðri hreyfingu, þyngdarkr. Vinna og hreyfiorka Afköst eða afl Orkustiginn Orka bíla

3 Vinna fasts krafts Ef krafturinn F er fasti og s er færsla átakspunkts skil-greinum við vinnuna W sem W = F . s = F s cos q Eining júl, J = Nm = kg m2/s2 Athugið að W = 0 ef F er hornréttur á s Ath. W reiknast m. formerki Dæmi á næstu glærum B , F. 24 F q s

4 Vinna lárétts núnings (a) fk . s < 0 (b) fk . s > 0
fk verkar á A Vinna núningskrafta sem verka á B er hins vegar mínustala

5 Vinna þyngdarkrafts á skáborði
F = m g = -mg j s = Dx i + Dy j [+ Dzk] Wg = F . s = m g.s = (-mg j).(Dx i + Dy j) = mgh Hæðarmunurinn einn skiptir máli Athugið formerkið!

6 Vinna þverkrafts B. 127 Þverkraftur (kraftur hornrétt á hreyfingu) framkvæmir ekki vinnu W = F . s = 0 (mynd (a)) eða dW = F . ds = 0 (mynd (b))

7 Vinna núnings í veltu Komið getur fyrir að s = 0 eða d s = 0 og þess vegna sé dW eða W = F . s = 0. Dæmi: Núningur í veltu. Wf = 0 ! B , F. 51 v = w R R P f

8 Vinna breytilegs krafts í einni vídd
B , F. 24 Vinnan fæst sem heildi (tegur): W =  F dx Dæmi: Gormur, sjá næstu glæru

9 Gormkraftur Hookes F = - kx (andsamsíða færslunni)
B , F. 27 F = - kx (andsamsíða færslunni) W =  F dx = - ½ k x2

10 Vinna í þrívíðri hreyfingu
B , F. 24-5 dW = F . ds WA->B = AB F . ds =  F cos q ds =  Fx dx +  Fy dy +  Fz dz Dæmi: Vinna spjótkastarans

11 Vinna þyngdarkrafts í þrívíðri hreyfingu
B. 136, F. 26 F = m g = -mg j gefur WA->B = -AB mg dy = - mg Dy Eingöngu háð hæðarmun sem fyrr

12 Vinna og hreyfiorka F heildarkraftur sem verkar á massann m:
F. 25, B. 132 F heildarkraftur sem verkar á massann m: dW = F . ds = m a . ds = m (dv/dt) . (ds/dt) dt = m (dv/dt) . v dt = m ½ (dv2/dt) dt = d (½ m v2) W = AB F ds = AB d (½ m v2) = ½ m vB2 - ½ m vA2 = KB – KA K = ½ m v2 hreyfiorka Vinna heildarkrafts = Breyting á hreyfiorku ATH að þetta er ekki gert almennt hjá Benson

13 Afköst eða afl Skilgreint sem P = dW/dt
Af því má leiða að, fyrir hvaða kraft sem er, P = F . v Eining vatt, 1 W = 1 J/s 1 kWh = , Ws = 3,6 MJ NB: Orkueining! B. 134, F. 29

14 Orkustiginn B. 135

15 Orka bíla B. 144