یاحق

ساختمان لگن استخوان های لگن ازاتصال استخوان خاجی ،دنبالچه ای ودواستخوان بی نام تشکیل شده است . استخوان بی نام ازاتصال سه استخوان ایلیوم ، ایسکیوم وپوبیس تشکیل می شوند.

ساکروم ازاتصال پنج مهره خاجی تشکیل شاخص استخوانی مهمی به نام دماغه خاجی (sacral promotory)رادربردارد. استخوان خاجی درمفصل خاجی-دنبالچه ای به دنبالچه متصل است . دنبالچه(coccyx) ازاتصال چهارمهره تحلیل رفته ساخته شده که متحرک است.

ساکروم

مفاصل لگن مفاصل ساکرو-کوکسیژئوس ساکروایلیاک سمفیزپوبیس همگی مفاصل نیمه متحرکی ازجنس غضروف ورباط هستند که به استخوان های لگن متصل می باشند.

لگن کاذب درخط بالای Lina Terminalis قراردارد. قسمتی ازلگن که دربالای مدخل ورودی لگن قراردارد ازقسمت های بیرون زده فوقانی استخوان های خاصره تشکیل شده است واعضای شکمی راحفاظت می کند اهمیت مامایی ندارد.

لگن حقیقی یامامایی بخشی ازلگن که درزیر Lina Terminalis واقع شده است. درروندزایمان اهمیت دارد،کانال عبورجنین درموقع تولداست .بخشی ازدیواره های لگن حقیقی جنس استخوانی وبخشی ازجنس رباط است . که ازلحاظ بالینی شامل سه صفحه فرضی است : 1-تنگه ورودی (Inlet) 2-تنگه میانی (Midlet) 3-تنگه خروجی (Outlet)

تنگه ورودی(Inlet) درموقعیت خلفی با پرومونتوار وبال های ساکروم ، درموقعیت طرفی باخط انتهایی و درموقعیت قدامی با شاخه های افقی استخوان پوبیس وسمفیزپوبیس محدود می شود.

اقطارتنگه ورودی(Inlet) قطرقدامی-خلفی (سه قطرقدامی خلفی درتنگه ورودی داریم) قطرعرضی فاصله بین خط انتهایی دردوطرف( حدود cm13.5 ) دوقطرمایل (12.5)

اقطارقدامی خلفی inle 1-کونژوگه حقیقی :قطرقدامی خلفی واقعی تنگه فوقانی لگن (.5cm11-11) 2-کونژوگه مورب یا دیاگونال:ازکناره تحتانی سمفیزپوبیس به برجستگی ساکروم امتداد می یابد، بااستفاده ازمعاینه واژینال اندازه گیری و ازطریق این قطر کونژوگه مامایی تخمین زده می شود.اندازه آن نباید کمتراز 11.5 سانتی مترباشد.(حدود12.5) 3-کونژوگه مامایی : کوتاه ترین فاصله بین دماغه ساکروم وسمفیزپوبیس است. نمی توان مستقیم اندازه گیری کردبا کم کردن 2-1.5 سانتی متراز اندازه کونژوگه دیاگونال محاسبه می شود.درحالت نرمال 10 سانتی متریا بیشتراست.

اقطارتنگه میانی لگن عرضی ، قطر بین خارهای های ایسکیال (10) عرضی ، قطر بین خارهای های ایسکیال (10) قدامی –خلفی ، ازوسط لبه پایینی سمفیز تاساکروم S4,S5 (-1211.5) ساژیتال خلفی درحالت معمول 4.5

اندازه گیری بالینی اقطارتنگه میانی امکان پذیرنیست و تناسب آن بستگی به مواردزیردارد: برجستگی خارهای ایسکیال(ischial spine) همگرا یا واگرابودن دیواره های جانبی تقعرساکروم پهن بودن یاکم عمق بودن ساکروم تنگی صفحه خروجی نکته:خارهای ایسکیال برجسته ، تقعرساکروم بسیارکم ، قطربین خاری کمتراز10 سانت ، دیواره های جانبی متقارب زاویه زیرعانه ای کوچک (کمتراز°90- 80)غیرطبیعی بودن این ناحیه رامطرح می کند.

اقطارتنگه خروجی ازدوناحیه تقریبا مثلثی شکل تشکیل شده است که دریک صفحه قرارندارند. این دوناحیه قاعده مشترکی دارندکه ازخط رسم شده بین توبروزیته ایسکیال تشکیل می شود. راس مثلث خلفی درنوک ساکروم واضلاع جانبی آن رباط های ساکروتوبروس وتوبروزیته های ایسکیال هستند مثلث قدامی ازفضای موجوددرزیر قوس پوبیس تشکیل می شود.

قطرقدامی –خلفی ازوسط لبه پایینی سمفیز تا نوک ساکروم )مفصل ساکروکوکسیژئال )کشیده شده است(11.5) قطرعرضی ،فاصله بین توبروزیته های ایسکیال (11)

تخمین بالینی اندازه های تنگه خروجی لگن: قطرعرضی این تنگه بااندازه گیری مستقیم قابل سنجش است . ابتداپهنای مشت بسته را اندازه گرفته (معمولا بیش از 8 سانت است) سپس مشت بسته رادرحالی که زن باردار درمانورمک روبرت قراردارد روی پرینه بین برجستگی های ایسکیال قراردهید ، اگرمشت به راحتی قرارنگیرد وکمتربودن زاویه بین دواستخوان ازحدنوددرجه مطرح کننده تنگی لگن ونامناسب بودن آن برای زایمان است.

انواع لگن براساس تقسیم بندی-Moloy Caldwell خطی که ازبزرگترین قطر عرضی ورودی لگن می گذرد به دوقسمت قدامی وخلفی تقسیم می شود. شکل این سگمان ، شاخص مهمی جهت تعیین انواع لگن است .سگمان خلفی شکل لگن وقدامی تمایل لگن رانشان می دهد. 1- لگن ژنیکوئید(زنانه) 2-لگن آندروئید(مردانه) 3- لگن آنتروپوئید)میمونی) 4- لگن پلاتی پلوئید(مسطح)

لگن ژنیکوئید(Gynecoid Pelvis ) بزرگترین قطرعرضی inlet (12) سانتی متر قطرقدامی خلفی inlet (11) سانتی متر دیواره های جانبی حفره لگن موازی بریدگی ساکروسیاتیک پهن خارهای ایسکیال برجسته نیست قوس زیرپوبیس 90 درجه یا بیشتر قطر بین دوخار (10) سانتی متر بهترین نوع لگن برای زایمان واژینال شایعترین نوع لگن

لگن آندروئید( Android Pelvis ) دهانه ورودی لگن شبیه قلب بزرگترین قطرعرضی inlet(12) سانتی متر قطرقدامی خلفی inlet (11) سانتی متر دیواره های لگن متقارب بریدگی ساکروسیاتیک باریک خارهای ایسکیال برجسته است قوس زیرپوبیس باریک کمتراز90 درجه قطرعرضی outlet کمتراز 10cm in 1/3 white women 1/6 non-white

لگن آنتروپوئید(Anthropoid) میمونی دهانه ورودی لگن بیضی شکل بزرگترین قطرعرضی inlet کمتراز(12) سانتی متر قطرقدامی خلفی inlet بیشتراز (12) سانتی متر ساکروم بلندوباریک بریدگی ساکروسیاتیک پهن خارهای ایسکیال برجسته نیست قوس زیرپوبیس باریک کمتراز90 درجه قطرعرضی outlet کمتراز 10cm

لگن پلاتی پلوئید(Platypelloid) این نوع لگن برعکس میمونی بزرگترین قطرعرضی inlet(12) سانتی متر قطرقدامی خلفی inlet (10) سانتی متر(همه اقطار AP کوتاه) بریدگی ساکروسیاتیک باریک خارهای ایسکیال برجسته نیست قوس زیرپوبیس 90 درجه یابیشتر قطرعرضی outlet 10cm 3% of women