Osnovi na derivati – namena, vidovi, cena

Presentasjon om: "Osnovi na derivati – namena, vidovi, cena"— Utskrift av presentasjonen:

1 Osnovi na derivati – namena, vidovi, cena
Upravuvawe i za{tita od rizici Rizici Terminski dogovori na devizni kursevi - forvardi Opcii Fju~ers dogovori Svopovi Inovacija na pazarot za derivati 2

2 Upravuvawe i za{tita od rizici
Zo{to hexirawe? Namaluvawe na rizikot so opcii Fju~ers dogovori Terminski dogovori Svopovi Inovacija na pazarot za derivati 2

3 Zo{to hexirawe ? [to pretstavuva `itnata kompanija vo biznisot?
A. Proizvodstvo na proizvodot efektivno i negova proda`ba za profit. B. [pekulirawe so cenata na {e}er, `itarki i drugi imputi na proivodot. Odgovor: I dvete 4

4 Onnex gubi pari koga cenite pa|aat.
Zo{to hexirawe ? Primer - Onnex prodava surova nafta. Bidej}i nejzinite tro{oci se relativni fiksni, fluktuaciite vo proda`nata cena na surovata nafta }e predizvikaat neo~ekuvani dobivki ili zagubi. Kako Onnex mo`e da go namali ovoj rizik? Onnex gubi pari koga cenite pa|aat. Prihodi Cena po barel 9

5 Rizik od devizen kurs 1,715,000 = $16,333 105
Primer – Honda dizajnira nova kola vo Japonija vo vrednost od JPY 1,715,000 (tro{oci+profit). Po devizen kurs od JPY101.18/USD1 voziloto se prodava za USD 16,950 vo Индијанаполис. Dokolku vrednosta na dolarot porasne vo odnos na jenot, po devizen kurs JPY105/USD1, kolku bi iznesuvala vrednosta na voziloto? 1,715,000 = $16,333 105 Vo sprotivno, dokolku jenot se razmenuva po terminski diskont, vo Japonija bi se namalila kupovnata mo}. 26

6 Rizik od devizen kurs USD12,000 x 105 = JPY1,260,000 (3.78% porast)
Primer - Harley Davidson dizajnira motor vo vrednost od USD12,000 (tro{oci+profit). Po devizen kurs od JPY101.18/USD1 motorot se prodava za JPY 1,214,160 vo Japonija. Dokolku vrednosta na dolarot porasne i devizniot kurs e JPY105/USD1, kolku bi iznesuvala vrednosta na motorot? USD12,000 x = JPY1,260,000 (3.78% porast) 28

7 Terminski dogovori -Forvardi
Terminski premii i terminski diskonti promptniot devizen kurs iznesuva JPY123.38/USD 1, ednogodi{niot terminskiot devizen kurs iznesuva JPY120.63/USD 1 devizen kurs JPY/USD по една година??? Terminska devizna transakcija e devizna transakcija me|u dve strani vo koja edna deviza se prodava za druga po devizen kurs koj se dogovara denes za poramnuvawe na datum razli~en od spot poramnuvaweto.Terminskiot devizen kurs obi~no e razli~en od spot kursot i e odreden od razlikata na kamatite me|u dvete devizi. 4

8 Terminski dogovori -Forvardi
promptniot devizen kurs iznesuva ЈPY123.38/USD 1, a ednogodi{niot terminskiot devizen kurs iznesuva JPY120.63/USD 1 Pra{awe – имате јени а по една година ви доспева долг спрема банката на износ од УСД. Што ќе направите: а) ќе купите долари сега; б) ќе купите термински договор УСД/ЈПУ на 12 мес.; в) ќе чекате и ќе купите долари по 12 месеци. 4

9 Terminski dogovori -Forvardi
Terminski premii i terminski diskonti Primer – Kakov e odnosot pome|u premijata i diskontot, dokolku promptniot devizen kurs iznesuva JPY123.38/USD 1, a ednogodi{niot terminskiot devizen kurs iznesuva JPY120.63/USD 1? 5

10 Terminski dogovori -Forvardi
Terminski premii i terminski diskonti Primer – Kakov e odnosot pome|u premijata i diskontot, dokolku promptniot devizen kurs iznesuva JPY123.38/USD 1, a ednogodi{niot terminskiot devizen kurs iznesuva JPY120.63/USD 1? Odgovor - Dolarot se prodava so 2.28% premija vo odnos na jenot. Jenot se prodava so 2.28% diskont vo odnos dolarot. 6

11 Odnosi pome|u deviznite kursevi
Osnovni odnosi equals equals equals equals 7

12 Odnosi pome|u deviznite kursevi
1) Teorija na paritet na kamatna stapka Odnosot pome|u kamatnite stapki oslobodeni od rizik vo dve razli~ni zemji e ednakov na odnosot pome|u terminskite i promptnite devizni kursevi. 8

13 Odnosi pome|u deviznite kursevi
Primer - Rabotite na proekt vo Avstralija ~ija inicijalna vrednost e USD100,000. Pod pretpostavka deka site okolnosti ostanuvaat nepromeneti, Vie imate mo`nost da dobiete ednogodi{en zaem vo avstraliski dolari po kamatna stapka od 6% ili ednogodi{en zaem vo amarikanski dolari po kamatna stapka od 2.8%. Promptniot devizen kurs iznesuva AUD1.7518/USD 1. Ednogodi{niot terminski devizzen kurs iznesuva AUD / USD 1. Koj zaem bi gi izbrale i zo{to? Ignorirajte gi transakcionite tro{oci. 9

14 Odnosi pome|u deviznite kursevi
Primer - Rabotite na proekt vo Avstralija ~ija inicijalna vrednost e USD100,000. Pod pretpostavka deka site okolnosti ostanuvaat nepromeneti, Vie imate mo`nost da dobiete ednogodi{en zaem vo avstraliski dolari po kamatna stapka od 6% ili ednogodi{en zaem vo amarikanski dolari po kamatna stapka od 2.8%. Promptniot devizen kurs iznesuva AUD1.7518/USD 1. Ednogodi{niot terminski devizzen kurs iznesuva AUD / USD 1. Koj zaem bi gi izbrale i zo{to? Ignorirajte gi transakcionite tro{oci. Tro{ok za zaemot vo USD = USD100,000 x = USD102,800 Vrednost na zaemot vo AUD = USD100,000 x = AUD 175,180 exchange AUD175,180 x 1.06 = AUD 185,690 loan pmt AUD185,690 / = USD102, exchange Dokolku kaj dvata zaemi se pojave{e razli~en rezultat, vo toj slu~aj postoi arbitra`a! 14

15 Odnosi pome|u deviznite kursevi
2) Teorija na o~ekuvawe na deviznite kursevi. Teorija spored koja o~ekuvaniot prompten devizen kurs e ednakov so terminskiot devizen kurs. 15

16 Odnosi pome|u deviznite kursevi
3) Paritet na kupovna mo} O~ekuvanata promena vo promptniot devizen kurs e ednakva so o~ekuvanata razlika vo inflacijata pome|u dve razli~ni zemji. 16

17 Odnosi pome|u deviznite kursevi
Primer Dokolku stapkata na inflacija vo SAD se pretpostavuva deka }e iznesuva 0.8% ovaa godina, {to znaeme za o~ekuvanata stapka na inflacija vo Avstralija? Prompten devizen kurs AUD1.7518/USD 1 Ednogodi{en terminski devizen kurs AUD1.8066/USD 1 solve for i i = or 3.95% 20

18 Odnosi pome|u deviznite kursevi
4) Me|unaroden Fi{erov efekt O~ekuvanata razlika vo stapkite na inflacija e ednakva so razlikata vo tekovnite kamatni stapki. Isto taka nare~eni realni kamatni stapki. 21

19 Odnosi pome|u deviznite kursevi
Primer-Vrz osnova prethodnite primeri, poka`ete ja ramnote`ata pome|u kamatnite stapki i stapkite na inflacija. 23

20 Opcii Kupovni i proda`ni opcii [to ja opredeluva vrednosta na opcijata
2

21 Terminologija vo vrska so opciite
Kupovna opcija Pravo da se kupi nekoe sredstvo po odnapred utvrdena cena na ili pred datumot na izvr{uvawe. Proda`na opcija Pravo da se prodade nekoe sredstvo po odnapred utvrdena cena na ili pred datumot na izvr{uvawe. 4

22 Obvrski na opciite Kupuva~ Prodava~ Kupovna opcija
Kupuva~ Prodava~ Kupovna opcija Pravo da go kupi sredstvoto Obvrska da go prodade sredstvoto Proda`na opcija Pravo da go prodade sredstvoto Obvrska da go kupi sredstvoto 5

23 Tipovi na opcii Postojat tri tipa na opcija
1. Amerikanski. Ovie opcii mu davaat pravo na sopstvenikot na opcijata no ne obvrska da kupi ili da go prodade osnovniot instrument na ili pred denot na istekuvawe na opcijata 2. Evropski. Ovie opcii mu davaat pravo na sopstvenikot na opcijata no ne obvrska da kupi ili da go prodade osnovniot instrument samo na denot na istekuvawe na opcijata 3. Egzoti~ni. Ovie opcii imaat nekoi restriktivni instrumenti {to ne gi sodr`at prethodnite opcii call i put. Obi~no se vikaat Aziski opcii. 22

24 Vrednost na opcijata Komponenti na cenata na opcijata
1 - Osnovna cena na akcijata 2 - Cena na izvr{uvawe 3 - Osetlivost na prinosite od akcija (standardna devijacija na godi{nite prinosi) 4 - Datum na izvr{uvawe na opcijata 5 - Sega{na vrednost na parite(diskontna stapka) 22

25 Opcii na finasiski sredstva
Varanti - Pravo da se kupat akcii od kompanijata spored dogovorena cena pred odreden datum. Konvertibilna obvrznica- Obvrznica koja imatelot mo`e da ja zameni za odreden broj na akcii. Otpoviklivi obvrznici- Obvrznica koja mo`e da bide otkupena od strana na emitentot pred datumot na dostasuvawe po odredena kupovna cena. 26

26 Finansiski fju~ersi Cel (Hexirawe) - Da se sozdade sprotivna reakcija pri promena na cenite, od va{ata gotovinska sostojba. Stoki (sredstva) - Ednostavno, bidej}i ovie vidovi na sredstva se definitivni. Finansii - Pote{ko, bidej}i ovie vidovi na sredstva ne se definitivni. Taka {to, mora da se obidete da ja pribli`ite va{ata pozicija so fju~ersi so pomo{ na "Stapki na hexirawe". 17

27 Terminski dogovori Terminski dogovor- Dogovor za kupuvawe ili prodavawe na odredeno sredstvo vo idnina po odnapred dogovorena cena. Terminskite dogovori se "nara~ani" fju~ers dogovori. Tie imaat odreden iznos i datum na va`nost za ispolnuvawe na potrebite na kupuva~ot. 19

28 Svopovi Svop - Aran`man pome|u dve dogovorni strani za razmena na eden pari~en priliv za drug. Fixed rate pmt LIBOR pmt Company Swap Dealer LIBOR pmt 20

29 Primer - Kamaten svop Svop Dostapni zaemi Aaa Pret. Baa Pret.
Fiksna stapka na zaem 10% % Varijabilna stapka na zaem 7.25% % Svop Aaa Pret. pozajmuva $1mil fiksen zaem -10% Baa Pret. pozajmuva $1mil varijabilen zaem - 7.5% Aaa pretpostavuva pmts na varijabilen zaem - 7.5% Baa pretpostavuva pmts na fiksen zaem 10.75% 21

30 Primer - Kamaten svop Dostapni zaemi Aaa Pret. Baa Pret. Aaa Benefit
Fiksna stapka na zaem 10% % Varijabilna stapka na zaem 7.25% % Aaa Benefit Pay % Get % Pay % Var % Net Benefit % 22

31 Primer - Kamaten svop Dostapni zaemi Aaa Pret. Baa Pret.
Fiksna stapka na zaem 10% % Varijabilna stapka na zaem 7.25% % Aaa Benefit Baa Benefit Pay % Pay % Get % Get % Pay % Pay % Var % Fix % Net Benefit % Net Benefit % 23

32 Valutni svopovi Java Yahoo Glavnica JPY zaem 11% 12% USD 1 mil
Sli~no na kamatnite svopovi Ist vid na zaem samo razli~na valuta ZO[TO? Primer: Imate investicija vo Japonija Proektot e finansiran so amerikanski obvrznici Barate SVOP partner za da emulirate (potkrepite) so Japonski obvrznici Java Yahoo Glavnica JPY zaem 11% 12% USD 1 mil USD zaem 8% 11.1% or JPY120 13

33 Valutni svopovi primer - prodol`uva Java pozajmuva USD1mil - 8%
Yahoo pozajmuva JPY120mil - 12% Intl. Bankata organizira svop (razmena) Java razmenuva 8% USD zaem za 10.3% JPY zaem Yahoo razmenuva 12% JPY zaem za 10.4% USD zaem Vkupno o~ekuvan profit = (11.1-8) - (12-11) = 2.1% 14

34 Valutni svopovi primer - prodol`uva benefit za Java
USD zaem = 0 JPY zaem = .7 neto dobivka +.7% benefit za Yahoo USD zaem = +.7 JPY zaem = neto dobivka - .7% benefit za bankata USD zaem = +2.4 JPY zaem = neto dobivka + .7% 15

35 Inovacii vo derivativite
Kreativniot um e edinstvenata pre~ka za novi derivati. Duri i derivati na vremenska prognoza se pojavija vo poslednive godini. Primer: TV mre`a saka da go namali rizikot od pojava na do`d za vreme na sportski nastani, pri {to bi se namalile prihodite od reklamirawe. Koja mo`e da bide drugata strana na vakviot dogovor? 19