تئوری های توصیفی افشاء داوطلبانه براساس فصل 5 كتاب تئوري حسابداري (مقدمه اي بر تئوريهاي توصيفي) دكتر نيكومرام و بني مهد تهیه کننده :سوران صبور دانشجوی.

Presentasjon om: "تئوری های توصیفی افشاء داوطلبانه براساس فصل 5 كتاب تئوري حسابداري (مقدمه اي بر تئوريهاي توصيفي) دكتر نيكومرام و بني مهد تهیه کننده :سوران صبور دانشجوی."— Utskrift av presentasjonen:

1 تئوری های توصیفی افشاء داوطلبانه براساس فصل 5 كتاب تئوري حسابداري (مقدمه اي بر تئوريهاي توصيفي) دكتر نيكومرام و بني مهد تهیه کننده :سوران صبور دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه آزاد اسلامي واحدعلوم و تحقیقات ارومیه آبان 1390

2 مقدمه گزارشگری ارزش افزوده و گزارشگری اطلاعات زیست محیطی در طی دو دهه گذشته اهمیت ویژه ای در گزارشگری مالی شرکتهای خارجی پیدا کرده ولی اهمیت این موضوع به اندازه ای نبوده که منجر به تدوین استاندارد حسابداري خاص و لازم الاجرا نمودن آن از سوی مجامع حرفه ای دنیا شود.گزارشگري ارزش افزوده سعی دارد ارزش افزودة ايجاد شدة شرکت را محاسبه و چگونگی توزیع ارزش افزوده در میان ذینفعان شرکت را نشان دهد. همچنین حسابداری محیط زیست را می توان به عنوان رشته ای در حسابداری تعریف کرد که وظیفه آن اندازه گیری و گزارش فعالیتهایی است که اثرات زیست محیطی دارند.

3 حسابداری محیط زیست: حسابداری محیط زیست را می توان جمع آوري، برآورد و طبقه بندی هزینه های زیست محیطی و ارائه اطلاعات مالی مرتبط با محیط زیست برای تصمیم گیری هاي مدیران برای برنامه ریزی و کنترل عملیات واحد تجاری و برای ارائه اطلاعات مفید برای سرمایه گذاران و اعتباردهندگان به منظور آگاهی از وضعیت واحد تجاری تعریف کرد.

4 حسابداری زیست محیطی از سه دید گاه قابل مطالعه و بررسی می باشد.
1-دیدگاه اقتصاد کلان: که در آن حسابداری محیط زیست ابزاری برای محاسبه و اندازه گیری منابع ملی و شاخصهای اقتصادی است.(مثلا اگر به واسطه فعالیتهای شرکتها خسارتی به محیط زیست وارد شود اندازه گیری این خسارت با شاخص های زیست محیطی سنجیده می شود.) 2-دیدگاه حسابداری مالی:حسابداری محیط زیست را می توان به مثابه ابزاری برای اندازه گیری،برآورد تعهدات شرکتها در قبال محیط زیست و همچنین محاسبه و شناسایی و طبقه بندي و گزارش هزینه های مرتبط با محیط زیست تلقی کرد. 3-دیدگاه حسابداری مدیریت:حسابداری محیط زیست می تواند برای جمع آوری اطلاعات مفید درباره محیط زیست و استفاده از این اطلاعات در جهت تصمیم گیریهای مدیریت مورد استفاده قرار گیرد.

5 گزارشگری ارزش افزوده:ارزش افزوده سهم بنگاه اقتصادی را نسبت به تولید ناخالص داخلی نشان می دهد و توانایی بنگاه در افزایش ارزش کالاها و خدمات تولید شده را بیان می نماید. رياحي بلکویی در کتاب خود صورت ریاضی ارزش افزوده را به صورت روابط زیر بیان می کند: 1) R=S-B-W-DP-DIV-T =Rسود تحقق نيافته سود تخصيص نیافته =sدرآمدحاصل ازفروش 2) S-B=W+I+DP+DIV+T+R =Bموادوخدمات خريداري شده ازخارج از بنگاه ارزش افزوده ناخالص =Wدستمزد S-B-DP=W+I+DIV+T+R(3 =Iبهره ارزش افزوده خالص =DPاستهلاك =DIVسودسهام =Tماليات

6 با توجه به روابط بالا مشخص است که ارائه محاسبات ارزش افزوده در یک صورت مالی شامل دو قسمت 1- محاسبه مستقیم 2-محاسبه غیر مستقیم میباشد ومحتوی اطلاعاتی آن به تعریف محاسبات و افشای عناصر خاص و عام آن متغیرها بستگی دارد. به علت ارائه روشهای مختلف برای محاسبه ارزش افزوده و عدم یکنواختی، صورت ارزش افزوده به یک صورت مالی گمراه کننده تبدیل گردیده و این عدم یکنواختی عمدتاً شامل موارد زیر میباشد: چگونگی برخورد با استهلاک دارائیهای ثابت. نحوه عمل با مالیاتها چگونگي افشاي مزاياي غيرنقدي وساير مزايا زمان شناخت ارزش افزوده چگونگی افشای درآمدها وهزینه های غیر عملیاتی در صورت ارزش افزوده

7 نظریه اقتصاد سیاسی:political economy theory
این نظریه توسط گری وهمکاران او در سال 1996 مطرح شده که در این نظریه آنها اقتصاد سیاسی را به عنوان چارچوبي اجتماعی،سیاسی واقتصادی میدانند که بین آنها همبستگی وجود دارد. نظریه اقتصاد سیاسی به دو دسته تقسیم میشود: 1-کلاسیک:در اقتصاد سیاسی کلاسیک گزارشهای حسابداری همانند ابزاری میباشد که براي حمایت از وضعیت کسانی که از منابع کمیاب نظير سرمايه استفاده میکنند و همچنين تضعیف کسانی که از منابع سرمایه ای استفاده نمیکنند، به کار میرود.و این نظریه به تعارضهای ساختاری در جامعه اشاره دارد. 2-غیر کلاسیک:این نظریه تضاد وتعارضهای ساختاری را بی اهمیت میداند و به جای آن به مداخله و فشار گروههای مختلف جامعه بر واحدهای تجاری تاکید دارد.

8 نظریه غیر کلاسیک اقتصاد سیاسی به شاخه های زیر تقسیم میشود:
1- نظریه مشروعیت :((legitimacy theory 2- نظریه ذینفعان :(stakeholders theory) 1-نظریه مشروعیت: بر اساس این نظریه واحدهای تجاری و اقتصادی به دنبال این موضوع هستند که آیا آنها بین معیارها و هنجارهای جوامع خود فعالیت میکنند یا خیر؟وآیا فعالیت اقتصادی آنها برای اشخاص خارج از سازمان مشروعیت لازم را دارد یا خیر؟ تحقیقات صورت گرفته درباره نظریه مشروعیت. تحقیقات هوگنر:رابطه میان تغییرات اجتماعی وافشاهای اجتماعی را مورد بررسی قرار داده و با بررسی گزارشهای سالانه شرکتهای فولاد در آمریکا از لحاظ گزارشات اجتماعی در يك دوره هشت ساله به این نتیجه رسید که دامنه افشاهای اجتماعی از سالی به سال دیگر فرق میکند. او تغييرات سالانه افشاي اجتماعي را پاسخ شركتهاي مزبور به انتظارات مردم از رفتار شركت در مقابل تغييرات اجتماعي مي داند. تحقیقات پتن:با تحقیق وبررسی در شرکتهای نفتی آمریکای شمالی به این نتیجه رسید که اگر شرکتهای نفتی خود را تهدیدی برای صنعت نفت بدانند به افشاهای زیست محیطی روی میاورند.

9 تحقیقات دیگن ورنکین:در یک تحقیق سه ساله از 1990 تا 1993 گزارشات بیست شرکت استرالیائی که تحت نظر و فشار برای رعایت مسائل زیست محیطی بودند به این نتیجه رسیدند که در سالهایی که شرکتها تحت فشار برای رعایت مقررات زیست محیطی بودند افشاء مطلوبتر وبیشتری در مورد مسائل زیست محیطی نسبت به سایر سالها داشتند و همچنین به این نتیجه رسیدند که الزامات قانونی در مورد رعایت قوانین محیط زیست باعث میشود که شرکتها به افشاهای زیست محیطی روی بیاورند تحقیقات دیگن وگوردون:بابررسی گزارشهای زیست محیطی شرکتهای استرالیایی از سال 1980 تا 1991 به نتایج زیر رسیدند: 1-افزایش در افشاء زیست محیطی شرکتهایدر طول زمان رابطه ای مثبت با افزایش سطح عضویت شرکتهادر گروه حفاظت از محیط زیست دارد . 2-افشاهای زیست محیطی شرکتهای استرالیائی شدیدآ خود ستایی از خود است . 3-همبستگی مثبت میان حساسیت زیست محیطی و صنعتی که شرکت در آن فعالیت میکند و سطح افشاي زیست محیطی شرکت وجود دارد.

10 2- نظريه ذينفعان((Stakeholders Theory
نظریه ذینفعان به دوشاخه زیر تقسیم میشود شاخه اخلاقی نظریه ذینفعان(دستوری): در این دیدگاه واحد تجاری به عنوان مکانیزمی برای افزایش بازده مالی سهامداران و وسیله ای برای هماهنگی منافع سایر ذینفعان بوده ومدیریت باید میان منافع سهامداران ومنافع ذینفعان سازمان ملاحظات یکسانی داشته باشد وبر اساس این رویکرد مدیریت باید سازمان را درجهت حداکثر کردن همه منافع ذینفعان اداره نماید. شاخه مدیریتی ذینفعان (توصیفی):در رویکرد مدیریتی نظریه ذینفعان که یک رویکرد توصیفی است ،واحد تجاری بخشی از سیستم اجتماعی است .اما این شاخه از نظریه ذینفعان توجه ویژه ای به گروههای خاصی از اشخاص ذینفع دارد .

11 ذینفعان را میتوان به دو دسته تقسیم کرد .
شاخه اخلاقي نظريه ذينفعان: تعریف ذینفعان براساس رويكرد هنجاري:هرگروه قابل شناسایی یا هرشخصی که روی تحقق اهداف سازمان اثر گذار است یا تحقق اهداف سازمان بر او یا آنها اثر گذار باشد . ذینفعان را میتوان به دو دسته تقسیم کرد . ذینفعان اولیه :آن دسته از ذینفعانی هستند که بدون حضور ومشارکت آنان واحد تجاری قادر به ادامه فعالیت نخواهد بود. ذینفعان ثانویه:آن دسته از ذینفعانی هستند که از فعالیت شرکت اثر پذيرند ویابر آن اثر گذار هستند.

12 شاخه مديريتي نظريه ذينفعان:
در اين شاخه ، برخلاف شاخه اخلاقي نظريه ذينفعان سازمان نمي تواند به طور مساوي به علايق همه ذينفعان پاسخ دهد بلكه به جاي آن بايد در برابر آن دسته از ذينفعاني كه قدرت بيشتري نسبت به ساير ذينفعان دارند، پاسخگو باشد. در اين شاخه از رويكرد ذينفعان،مديريت سازمان بر روابط ميان سازمان و ذينفعان نظارت دارد واطلاعات را صرفاً براي آن دسته از ذينفعاني كه براي ادامه حيات واحد تجاري مهمتر هستند، تهيه و منتشر مي كند.

13 تحقیقات تجربی درباره نظریه ذینفعان
رابرتس طی تحقیقی در رابطه با توانايي ذينفعان روي افشاي اطلاعات اجتماعي به این نتیجه رسید كه معیارهاي قدرت ذینفعان و نیازهای اطلاعاتی آنها میتواند عامل انتشار انواع مختلف افشاء های اطلاعات اجتماعی باشد. تحقیقات نئو و همکاران او که با مطالعه و تحقیق در گزارشهای سالانه تعدادی از شرکتهای کانادایی به این نتیجه رسیدند دکه میان نیازهای گروه خاصی از ذینفعان شرکتهای مزبور و افشاء های زیست محیطی، همبستگی وجود دارد و همچنین دریافتند که شرکتها اطلاعات را برای آن دسته از ذینفعانی که به نظر میرسند برای ادامه حیات شرکت مهمتر از بقیه ذینفعان هستند،فراهم مینماید. تحقیقات ون استدن در زمینه حسابداری اجتماعی در آفریقای جنوبی :در تحقیق خود نتیجه میگیرد که اثرات هر دو تئوری مشروعیت و ذینفعان را میتوان در آفریقای جنوبی مشاهده کرد.

14 رویکرد سود مندی برای تصمیم decision usefulness)):
بر اساس این رویکرد سودمندی برای تصمیم، انتشار اطلاعات مالی سالانه، باید برای تصمیم گیری سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان سودمند و مفید باشد. از این رو انتشار داوطلبانه اطلاعات نظیر اطلاعات زیست محیطی و ارزش افزوده در صورتی میتواند برای سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان سودمند باشد که ارزش پیش بینی و محتوای اطلاعات صورتهای مالی را بهبود ببخشد.

15 تحقیقات صورت گرفته در زمینه سودمندی برای تصمیم:
تحقیقات رباحی بلکوئی در مورد رابطه بين اطلاعات ارزش افزوده و شاخصهای بازار در آمریکا در طول دهه 1990 ميلادي، در سال 1990 به همراه کارپیک نشان داد که معیارارزش افزوده میتواند توان توضیحی قابل ملاحظه اي در زمینه ریسک بازار فراتر از انچه که توسط معیار سود و جریانات نقدی فراهم میشود، داشته باشد . تحقیقات بلکویی در سال 1993که نشان داد معیار ارزش افزوده میتواند توان توضیحی در ارتباط با بازده اوراق بهادار ،فراتر از آنچه که توسط معیار سود و جریانات نقدی عرضه میشود،داشته باشد. در سال 1996او با تحقیقاتی نشان داد که اکر ارزش افزوده همزمان با سود انتشار یابد، محتوی اطلاعاتی اضافه تری نسبت به سود دارد.

16 تحقیقات باو و باو در سال 1996 که با بررسي ویژگی و خاصیت سریهای زمانی ارزش افزوده ونیز صحت پیش بینی سری های زمانی ارزش افزوده به این نتیجه رسیدند که مدل گام تصادفی برای معیار ارزش افزوده مناسب بوده و میتوان از این مدل برای تعیین جهت تغییرات ارزش افزوده استفاده نمود. آنها نشان دادند كه تغییرات ارزش افزوده با تغییرات قیمت سهام و سود همسو و سازگار است. تحقیقات ون استدن در سال 1999 در آفريقاي جنوبي : ضمن تحقيق برروي توان توضیحی و پیش بینی اطلاعات ارزش افزوده در مقایسه با سود با توجه سه شاخص قیمت سهام، نسبت سود به قیمت و مدل ورشکستگی آلتمن با استفاده از مدل رياحي بلكويي در محاسبه ارزش افزوده به یک رابطه معنی دار و با اهمیتی بین ارزش افزوده و قیمت سهام پی برد وهمچنين دريافت که این رابطه به معنی داری و اهمیت رابطه بین سود و قیمت سهام نیست و نمیتوان برای بهبود توان پیش بینی سود بکار برد.

17 نظریه اثباتی : نظریه اثباتی حسابداری برای تشریح اینکه چرا مدیریت واحد تجاری اطلاعات بیشتری نسبت به آنچه که توسط مراجع و هیات های قانونی حسابداری الزامی شده را انتشار میدهد، به کار میرود و بر اساس این نظریه افشاء داوطلبانه تنها در صورتی قابل توجیه است که این نوع افشاء بتواند منجر به کاهش هزینه های کارگزاری گردد. اما گزارش داوطلبانه اطلاعات اجتماعی و زیست محیطی به جای اینکه بر هزینه های نمایندگی اثر داشته باشد بر هزینه های سیاسی اثر گذار است یعنی اینکه انتشار صورت ارزش افزوده و اطلاعات زیست محیطی به منظور کاهش هزینه های سیاسی انجام میشود.

18 با تشكر از حسن توجه شما پايان
با تشكر از حسن توجه شما پايان