كمك هاي اوليه در خونريزي و شوك

Presentasjon om: "كمك هاي اوليه در خونريزي و شوك"— Utskrift av presentasjonen:

1 كمك هاي اوليه در خونريزي و شوك
تهيه كننده: پريسا رسولي سوپروايزر آموزشي مركز آموزشي و درماني شهيد بهشتي تابستان 88

2

3 علايم و نشانه ها: خونريزي
خارج شدن خون از درون عروق كه در نتيجه جراحت و بريدگي اتفاق مي افتد. علايم و نشانه ها: رنگ پريدگي پوست و مخاط ها (علامت شايع و اوليه) تشنگي ، ضعف، بي حالي، بي قراري و پرخاشگري تاكي كاردي و ضعيف شدن نبض هاي محيطي ، تنفس سريع و سطحي تهوع و استفراغ ، افت فشار خون احساس سبكي سر، سرگيجه و سردي پوست (به دليل كاهش خون اكسيژن دار رسيده به مغز فرد دچار خواب آلودگي، گيجي، سياهي رفتن چشم ها و يا اضطراب و بي قراري مي شود.) وجود علايم خاص خونريزي در ارتباط با بعضي از قسمت هاي بدن مثلاً خونريزي جمجمه درون قفسه سينه يا شكم و... مشاهده خروج خون از زخم در موارد خونريزي خارجي

4 انواع خونريزي هاي بر اساس منشأ خونريزي
الف- خونريزي خارجي خونريزي شرياني: جهنده با فشار زياد و رنگ قرمز روشن و به آساني مهار نمي شود. خونريزي وريدي: تيره و بدون جهت و فشار بوده و با فشار ملايم مهار مي شود. خونريزي مويرگي: كه شايع ترين نوع خونريزي است، اغلب شديد نيست و به راحتي بند مي آيدبيشتر اوقات هم لخته تشكيل مي دهد و خودبخود متوقف مي شود.

5 خونريزي داخلي خونريزي داخلي زماني ايجاد مي شود كه پوست پاره نشده باشد و خوني ديده نشود. گرچه پيدا كردن آن مشكل است اما مي تواند حيات فرد را به خطر اندازدو خونريزي داخلي يا از آسيب و ضربه اي ناشي مي شود كه پوست را پاره نمي كند و يا بر اثر اختلالاتي غير از ضربه است مانند زخم معده به دنبال چه بايد بود: كبودي يا له شدگي پوست درد، حساسيت به لمس سفت شدن، يا كبود شدن شكم استفراغ يا سرفه خوني مدفوع سياه رنگ يا حاوي خون قرمز روشن

6 در مورد يك خونريزي داخلي شديد اين مراحل لازم است:
چه بايد كرد: در مورد يك خونريزي داخلي شديد اين مراحل لازم است: 1- ABC را بررسي كنيد. 2- منتظر استفراغ باشيد، اگر مصدوم استفراغ كرد، او را در حالي كه دراز كشيده است به پهلو برگردانيد تا محتويان بيرون بيايد. با اين كار محتويات وارد راه هوايي نمي شود و بعلاوه از خروج محتويات معده نيز جلوگيري به عمل مي آيد. 3- براي درمان شوك 20 تا 30 سانتي متر پاهاي مصدوم را بالا ببريد و روي او را با كت يا پتو بپوشانيد تا گرم شود. 4- خيلي سريع به دنبال مراقبت هاي پزشكي باشد. 5- در صورت امكان به بيمار اكسيژن داده وبه او هيچ چيز نخورانيد. 6- در اولين فرصت ممكن بيمار را به مركز درماني انتقال دهيد.

7 نكته1 : در صورت ضربه به سر- استفراغ هاي مكرر زنگ خطر بزرگي جهت اعلام خونريزي داخل مغزي ميباشد كه ميتواند باعث مرگ مصدوم گردد.همچنين خروج مايع مغزي نخاعي كه همانند آبريزش از بيني و مايع شفافي از گوش مي باشد از علايم ضربه مغزي مي باشد در ضربه مغزي : سر مصدوم را بالاتر از ساير اندام او قرار دهيد . از خروج مايع مغزي نخاعي به بيرون جلوگيري نكنيد و هر چه سريعتر مصدوم را به مركز درماني انتقال دهيد . نكته2 : در صورت ضربه به شكم - دل درد شديد زنگ خطر بزرگي جهت اعلام خونريزي داخل شكم ميباشد ودر صورت عدم توجه باعث مرگ مصدوم خواهد شد.

8 اقدامات و كمكهاي اوليه در خونريزي ها
1. در ارائه كمكهاي اوليه سرعت عمل داشته باشيد اما خونسردي خود را حفظ كنيد تاخيرممكن است به قيمت از دست رفتن جان مصدوم تمام شود. 2. علايم حياتي را كنترل كنيد 3. مصدوم را به پشت بخوابانيد و پاها را در وضعيت بالا ببريد. 4. خونريزي را كنترل كنيد. 5. مصدوم را گرم نگه داريد 6. مصدوم را در وضعيت استراحت قرار داده و اندام زخمي را بي حركت كنيد 7. لباس مصدوم را شل كنيد 8. در صورت بروز شوك، پاهاي مصدوم را بالا نگه داريد اما در صورت خونريزي سر و گردن نبايد سر را نسبت به بقيه بدن پايين تر نگه داشت ، چون سبب خونريزي بيشتر مي شود.

9 9. جهت بررسي وضعيت جريان خون اعضاء از لمس نبض و گرمي هر اندام و همچنين معاينه پر شدن مويرگي ناخن ها (Capillary Nail Test - Blanch Test ) استفاده كنيد.پر شدن فوري بستر ناخن نشاندهنده جريان خون مناسب است و پرشدن بستر ناخن در مدت زمان بيش از 2 ثانيه غير طبيعي است. 10. در صورتي كه خون لخته شده باشد، از كندن و تميز كردن آن خودداري كنيد؛ زيرااين كار سبب خونريزي مجدد ميشود. 11. هرگز اشيائي مانند چاقو، تكه هاي شيشه و... را از زخم خارج نكنيد زيرا امكان تشديد آسيب و خونريزي بيشتر وجود دارد. در اين شرايط، از يك دستمال و يا باند حلقه شده به نام تــامپون استفاده كنيد. توجه داشته باشيد كه تامپون بايد كاملا اطراف جسم را بپوشاند طوري كه وقتي خواستيد روي آن باندپيچي كنيد، به جسم فشار وارد نشود. 12. مصدوم را به مركز درماني انتقال دهيد.

10 روشهاي مهار خونريزي كمكهاي اوليه در خونريزي
1. بالا نگه داشتن عضو آسيب ديده فشار مستقيم بر روي محل خونريزي فشار بر روي نقاط فشار (منظور از نقاط فشار، نقاطي هستند كه شريان يا همان سرخرگ اصلي، از آن عبور كرده است.) 4. اگر خونريزي جزئي باشد، خونريزي ممكن است با ريختن آب سرد بر روي آن بند بيايد. 5. استفاده از تورنيكت يا شريان بند در خونريزي هاي شديد تورنيكت باند عريضي است كه استفاده از آن به طور صحيح سرخرگ را بسته و مانع خونريزي ميشود. از اين وسيله تنها در موارد بسيار ضروري (نظير قطع سرخرگ بزرگ، قطع عضو و يا عدم مهار خونريزي با روشهاي ديگر) استفاده مي شود.

11 چه بايد كرد: اقدام اوليه در همه انواع خونريزي ها يكسان است، بدون در نظر گرفتن نوع خونريزي يا نوع زخم ابتدا و مهمترين قسمت اينست كه جلوي خونريزي را بگيريد. (نگاه عملي) 1- با پوشيدن دستكش معاينه خود را در برابر بيماريهاي احتمالي محافظت كنيد. اگر دستكش نبود، از چند لايه گاز يا پوشش پلاستيكي، كيسه نايلون، پارچه تميز، يا پوشش ضد آب استفاده كنيد. مي توانيد از مصدوم خود بخواهيد تا با دست خودش روي زخم فشار وارد كند. همين كه خونريزي بند آمد و به زخم رسيدگي شد، خيلي سريع دست خود را با آب و صابون بشوييد

12

13

14

15

16

17

18 2- روي زخم را با برداشتن يا بريدن لباس باز كنيد تا منشأ خونريزي را بيابيد. 3- يك گاز استريل يا پارچه تمييز مانند دستمال كاغذي، يا حوله را روي تمام زخم بگذاريد و با انگشتان يا كف دست خود روي زخم خود فشار مستقيم وارد كنيد. گاز يا پارچه اجازه مي دهد كه شما يك فشار يكنواخت وارد كنيد. 4- اگر خونريزي از بازو يا پا باشد، همچنان كه فشار وارد مي كنيد تا جلوي جريان خون را بگيريد، منطقه مجروح را بالاتر از سطح قلب نگه داريد. با اين كار بدن به سختي مي تواند خون را به علت جاذبه زمين به اندام آسيب ديده پمپ كند.

19 5- اگر خونريزي همچنان ادامه دارد، فشار را طوري روي زخم نگه داريد كه جريان خون را كاهش دهد. نقطه فشار جايي است كه شريان نزديك پوست و از كنار يك استخوان عبور كند و مي توان آن را روي استخوان فشار داد. مناسب ترين نقاط فشار در دو طرف بدن نقطه براكيال (بازويي) در داخل بازو و نقطه فمورال (راني) در كشاله ران هستند. 6- براي آنكه آزادانه بتوانيد به ديگر جراحت هاي مصدوم يا مصدومان ديگر بپردازيد، از يك بانداژ فشاري براي بستن زخم استفاده كنيد. براي اينكار يك لوله گاز را محكم از بالا تا پايين زخم و دور پانسمان بپيچيد. 7- اگر نمي توانيد فشار مستقيم وارد كنيد( مثلاً استخوان بيرون زده و يا شكستگي جمجمه رخ داده يا شيئي فرورفته)، براي بند آوردن خونريزي از گاز حلقه اي شكل(دونات) استفاده كنيد.

20

21 خون دماغ طبق آمار به طور تقريبي يك نفر از هر 10 نفر دست كم يكبار سابقه خونريزي شديد از بيني داشته است. خونريزي ممكن است جزئي و يا خيلي شديد باشد. بعد از خونريزي‌هاي قاعدگي، خونريزي بيني شايعترين خونريزي خودبخودي در انسان است كه به علت پارگي عروق مخاط بيني كه بدون محافظ مي‌باشد اتفاق مي‌افتد. شايعترين محل خونريزي در اطفال و بالغين جوان قسمت قدامي تيغه بيني است ( كه ناحيه كيسلباخ kisselbakh يا ليتل little ناميده مي‌شود). خونريزي اين ناحيه را مي‌توان به آساني كنترل نمود. مشكل‌ترين و پيچيده‌ترين محل خونريزي در قسمت خلفي – فوقاني جدار خارجي و تيغه‌ي وسط بيني در اشخاص مسن است. شايعترين علت خونريزي بيني ضربه يا تروما است. ضربه‌هاي شديد باعث شكستگي استخوان بيني شده و ضربه‌هاي خفيف نظير دستكاري بيني با انگشت آسيب به ناحيه ليتل وارد آورده و سبب از بين رفتن موكوس محافظ آن ناحيه مي‌شود. عوامل مهم در كنترل خونريزي‌هاي بيني عبارتند از: علت، محل خونريزي، نحوه معالجه آن.

22 علت شناسي : ضربه‌ي موضعي يكي از شايعترين علل خون دماغ است
عوامل موضعي عوامل سيستميك بد شكلي‌هاي ساختماني علائم باليني بيماران از خونريزي هر دو بيني معمولاً شكايت دارند در حالي كه در حقيقت يك بيني خونريزي دارد. از بيمار بايد پرسش كرد اگر دو طرف خونريزي دارد شدت كدام بيني بيشتر است. بهتر است لخته‌هاي خون خارج شود بعد به دقت داخل بيني معاينه شود تا محل خونريزي مشخص گردد.

23 درمان كلي 1- حفظ خونسردي 2- بيمار بايد بنشيند و بالاتنه‌ي خود را به جلو خم كند و دهان خود را باز نمايد او در اين حالت مي‌تواند خون را تف كرده و آن را قورت ندهد سرانجام بالاتنه بايد به حالت معمول در آيد.تنها اگر به مدت 5 دقيقه قسمت جلوئي بيني را در سمت خونريزي به روي تيغه‌ي بيني با انگشت دست بفشاريم بسياري از خونريزي‌هاي بيني مهار مي‌شوند به بيماران گوشزد مي‌شود كه پنبه يا دستمال در بيني خود نگذارند. زيرا ممكن است هنگام در آوردن آنها دچار مشكل شوند و مخاط بيني بيشتر دچار آسيب شوند. اگر سابقه خونريزي شديد يا طولاني وجود دارد يا در حين معاينه بيمار دچار افت فشار خون ارتوستاتيك (كاهش فشار خون وضعيتي) مي‌شود. تعيين سطح هموگلوبين و هماتوكريت جهت تصميم‌گيري در مورد ضرورت تزريق خون به بيمار الزامي است. 3- كمپرس‌هاي سرد بايد پشت گردن و همچنين پشت بيني گذارده شود. 4- پايين آوردن فشار خون 5- قطع داروهاي ضد انعقادي 6- هنگامي كه خونريزي بند آمد استفاده از قطره كلرورسديم - اجتناب از دستكاري داخل بيني و استفاده از پماد مناسب بر روي تيغه بيني مي‌تواند از خونريزي مجدد بين جلوگيري كنيد. درمان موضعي كوتر كردن (cautery) تامپوناد قدامي و خلفي

24 شوك ”در حقيقت شوك دفاع بدن در برابر كاهش خونرساني است“
دستگاه گردش خون شامل قلب به عوان پمپ كننده شبكه عروق خوني و خون مي باشد كه وظيفه آن رساندن خون حاوي اكسيژن و مواد غذايي به سلول هاي بدن مي باشد. كاهش علايم حياتي بدن به دلايل مختلف بلافاصله بعد از آسيب و يا با تآفير كه بر اثر ناتواني دستگاه گردش خون در رساندن خون كافي به اعضاي بدن ايجاد مي شود را شوك گويند كه از يك ضعف تا يك وضعيت كشنده بر اثر آسيب شديد متغير است. ”در حقيقت شوك دفاع بدن در برابر كاهش خونرساني است“ اين اختلال به سه دليل مي تواند بروز يا پيشرفت كند: 1- كاهش قدرت قلب 2- تغيير ناگهاني قطر رگهاي خوني 3- ناكافي بودن حجم مايع داخل عروقي

25 كاهش فشارخون (علامت ديررس) كاهش درجه حرارت بدن مردمك هاي گشاد
رنگ پريدگي پوست سرد و مرطوب نبض تند و ضعيف تنفس تند و سطحي كاهش فشارخون (علامت ديررس) كاهش درجه حرارت بدن مردمك هاي گشاد تهوع و استفراغ اضطراب بي قراري كاهش سطح هوشياري يا بيهوشي تشنگي گيجي و منگي

26 طبقه بندی شوک و اتیولوژی آن اختلال اولیه در گردش خون
نوع اختلال اولیه در گردش خون اتیولوژی شایع شوک هیپوولمیک کاهش حجم خون در گردش دیابت  بی مزه ، دیابت قندی ، سندرم نشت مویرگی اسهال، استفراغ، تعریق شدید، کم آبی، خونریزی داخلی و خارجی، سوختگی وسیع و وقايع حاد داخل شکم مثل پاره شدن آپاندیس شوک توزیعی(وازوژنيك) اتساع عروق موجب احتباس خون در ورید ها شده که در نهایت منجر به کاهش پیش بار می گردد . توزیع کاهش قدرت انقباض قلب سپتی سمی ، آنافیلاکسی ، آسیب به CNS یا نخاع ، مسمویت دارویی، ضربه محکم به ستون فقرات یا سر و ایجاد درد و درک آن توسط سیستم عصبی و نهایتاً گشاد شدن ناگهانی عروق و سقوط شدید فشارخون، شنیدن خبر ناگهانی، خستگی مفرط، ایستادن طولانی و … . شوک کاردیوژنیک کاهش قدرت انقباض قلب بیماری های مادرزادی قلب ، نارسایی شدید قلب ، آریتمی ، آسیب هیپوکسیک – ایسکمیک ، کاردیومیوپاتی، اختلالات متابولیک ، میوکاردیت ، مسمومیت دارویی ، سکته قلبی، صدمات قلبی، پرفشاری عروقی در ریه، تنگی دریچه آئورت انسدادی انسداد مکانیکی در برابر جریان خروجی بطن تامپوناد قلبی ، آمبولی حجیم ریوی ، پنوموتوراکس فشاری ، تومور قلبی انفکاکی اکسیژن از هموگلوبین آزاد نمی شود مسمومیت با مونواکسید کربن ، مت هموگلوبینمی

27 1- شوك هيپوولميك: ایجاد شوک به علت از دست دادن مایعات به هر دلیل شوک کمبود حجم ( هیپوولمیک ، هیپو= کمبود ، ولمیک = حجم ) نامیده می‌شود. در مصدومین رایجترین نوع شوک که خطرناک نیز می‌باشد ، شوک هیپوولمیک (Hypovolemic) یا شوک ناشی از کاهش حجم خون است 60% وزن بدن را مايعات تشكيل مي دهد از بين رفتن 10% اين حجم با مكانيسم هاي جبراني، جبران مي شود ولي اگر حجم در گردش 25-20% كاهش يابد، مكانيسم هاي جبراني قادر به جبران نبوده و شوك هيپوولميك رخ مي دهد. کاهش حجم خون می‌تواند مستقیماً به علت از دست رفتن خون ، (مثلاً در خونریزیهای خارجی و داخلی) یا پلاسما ( مثلاً در سوختگیهای وسیع و ... ) باشد. در اکثر موارد ، شوک کمبود حجم به علت خونریزی است که به آن شوک خونریزی یا شوک هموراژیک می‌گویند. علائم این شوک می تواند بی قراری، نگرانی، ضعف تنفس، نبض تند، کبودی در بعضی از اندامها عرق سرد تشنگی و در اواخر همراه با بیهوشی باشد. کمکهای اولیه لازم برای این افراد :  نخست ارزیابی اولیه را که شامل ABCH  بود را انجام می دهیم. شخص را گرم نگه داریم در حالت ریکاوری شخص را قرار دهید و یا زیر پای بیمار را حدود cm۳۰ از سطح زمین بالا بیاورید و شخص را به مراکز درمانی برسانید جايگزين كردن مايع و خون: براي اين منظور دو خط سياهرگي برقرار كردهو دو سرم رينگر لاكتات و محلول نرمال سالين براي درمان شوك استفاده مي كنيم و در صورتي كه شوك ناشي از خونريزي باشد از فراورده هاي خون همينطور كلوئيدها ضرورت پيدا مي كند.

28 2- شوك ناشي از تغيير قطر عروق(وازوژنيك)
2- شوك ناشي از تغيير قطر عروق(وازوژنيك) ظرفیت رگهای بدن در مقایسه با حجم خون نباید خیلی بزرگ باشد. انبساط رگهای خونی ، بدون انقباض کافی دیگر رگهای خونی (به منظور جبران این انبساط) ایجاد شوک می‌کند. سرخرگها و سیاهرگهای بدن ، می‌توانند در پاسخ به تاثیرات هورمونی (شیمیایی) و عصبی قطر خود را تغییر دهند بر اثر عوامل زير ممكن است بروز كند: شوك عصبي (نوروژنيك): بر اثر آسيب هاي نخاعي، ضربه محكم به ستون فقرات يا سر و ايجاد درد و درك آن توسط سيستم عصبي و نهايتاً گشاد شدن ناگهاني عروق و سقوط شديد فشار خون، ايجاد مي شود. كمك هاي اوليه: ارزيابيABC را انجام داده با حفظ رعايت مشكل نخاعي مصدوم به مراكز درماني انتقال مي دهيم. شوك رواني (سايكوژنيك): به علت اختلال موقت و گذراي خون رساني به مغز براي چند لحظه ايجاد مي شود مثل شنيدن خبر ناگهاني، خستگي مفرط، ايستادن طولاني و... علايم آن به صورت ديدن نقاط نوراني (سياهي و تاريكي چشم ها) سرگيجه-بيهوشي

29 شوك حساسيتي (آنافيلاكتيك)
كمك هاي اوليه: اولاً شخص را از زمين خوردن محافظت مي كنيم و سپس زير پاي او را 20 تا 30 سانتي متر بالا آورده و بگذاريم اكسيژن به راحتي به او برسد و اطراف آن را شلوغ نمي كنيم. پس از هوشياري كامل مي توانيم به وي مايعات يا آب قند بدهيم. امكان دارد اين بي هوشي 3 تا 5 دقيقه طول بكشد اگر بيشتر از اين زمان بود حتماً ارزيابي اوليه را انجام دهيم و به مراكز درماني انتقال دهيم نبايد به صورت مصدوم سيلي بزنيد و تا هوشياري كامل مايعات به وي نمي دهيم و به صورتش آب نمي پاشيم. شوك عفوني (سپتيك): شايع ترين و مهم ترين شوك وازوژنيك است كه ارگانيسم هاي بيماريزا با آزاد كردن سم در تمام بافت هاي بدن از طريق افزايش نفوذ پذيري عروق و اتساع آنهاو اختلال در كاركرد قلب، موجب بروز شوك مي شوند. مرگ و مير در شوك عفوني پيشرفته زياد است (50%) كه اكثراً به دليل كاهش شديد فشار خون و نارسايي چند عضو اتفاق مي افتد. كمك هاي اوليه: ارزيابيABC را انجام داده و عامل شوك را مشخص مي نماييم و به مراكز درماني انتقال مي دهيم. شوك حساسيتي (آنافيلاكتيك)

30 3- شوك كارديوژنيك اگر قلب نتواند بخوبی عمل پمپاژ خون را انجام داده و رگهای بدن را پر از خون نگه دارد، شوک ایجاد می شود. برون‌ده قلب محصولی از دو عامل است: ضربان قلب وحجم ضربه‌ای شوک قلبی معمولاً در اثر صدمه به قلب ، حمله قلبی و سایر بیماریهای قلبی ایجاد می‌شود. اکثر بیماریهای قلبی که درمان آن به تعویق می‌افتد، سرانجام آن قدر به قلب صدمه می‌رساند تا این که شوک قلبی رخ می‌دهد. فشار خون بالا : علائم این عارضه در اثر گرفتگی رگها یا وارد شدن ویروس به بدن و نشانه های آن احساس سردرد و سرگیجه احساس درد نقطه بیشتر از ۲ دقیقه در قلب و دست چپ احساس ویزویز گوش و درد در پشت قلب می باشد. کمکهای اولیه: شخص را به حالت نشسته قرار می دهیم طوری که زاویه سر از ۹۰ درجه کاهش پیدا کند و سپس در صورت فشار بالاتر از ۱۶۰ به او قرصهای کاهش دهنده فشار خون زیر زبانی می دهیم تا ۲۰ دقیقه. فشار وی را چک کرده و در صورت پایین نیامدن دوباره از این روش استفاده می نمائیم. برای بار سوم حتماً شخص را به مراكز درماني انتقال مي دهيم فشار خون پایین : علائم احساس سرگیجه، ضعف و سیاه و تاریکی چشمها. کمکهای اولیه : جلوگیری از زمین نخوردن شخص بالا بردن کف پاها بین ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر استفاده بعد از هوشیاری کامل از آب قند و مواد قندی استفاده کرده و در صورت کاهش فشار خون می توانیم از اپی نفرینها استفاده کنیم.  نکته:استفاده از بعضی از داروهای ذکر شده باید با گذراندن دوره ان صورت گیرد در غیر اینصورت امدادگر مجاز نمی باشد

31 5- شوك انفكاكي 4- شوك انسدادي
علت اصلي انسداد تامپوناد قلبي است. از نظر باليني هرگاه در زمينه تروما يا جراحي اخير قلب فشار نبض بيمار كاهش يافته، صداهاي قلبي گنگ شده قلب در دق يا كليشه راديوگرافي بزرگ شده يا انفكاك مكانيكي، الكتريكي وجود داشته بايد به تامپوناد شك كرد، درمان شامل برطرف كردن انسداد به وسيله آسپيراسيون سوزني فوري فضاي پريكارد است 5- شوك انفكاكي حالتي كه درآن خونرساني بافتي طبيعي بوده اما اكسيژن نمي تواند به وسيله سلول ها استفاده شود مانند مسموميت با مونوكسيد كربن يا مت همو گلوبينمي

32 اقدامات اورژانس در بیمار مبتلا به شوک
مدت زمانی را که فرصت دارید تا اقدامات اورژانس را برای مصدوم به اجرا در آورید، بسیار اندک است. لذا اقدامات درمانی باید هرچه سریعتر شروع شوند. مصدومینی که دچار شوک شده‌اند و یا احتمال شوک در آنها وجود دارد، باید سریع به بیمارستان منتقل شوند. مصدوم را در موقعیت مناسب قرار دهید با توجه به مشکلات و صدمات مصدوم می‌توان وی را در وضعیت مناسب قرار داد: بلند کردن پا بهترین روش است. پاهای مصدوم را 25 سانتیمتر بلند کنید. در موارد صدمه در ناحیه گردن و یا ستون فقرات ، صدمه در ناحیه سر ، صدمه به قفسه سینه و شکم ، در رفتگی و یا شکستگی استخوان لگن و یا شکستگی لگن خاصره از این روش استفاده نکنید. بدن مصدوم را به حالتی که سر و سینه‌اش از سطح بدن پایینتر قرار گیرد، قرار ندهید، زیرا باعث می‌شود احشاء شکمی به دیافراگم فشار بیاورد. هدف این است که مصدوم در وضعیتی (طاق باز یا نیم نشسته) قرار بگیرد که کاملاً راحت باشد و به راحتی تنفس کند. مصدوم را در هر موقعیتی که قرار می‌دهید، باید علائم حیاتی را در او بررسی کنید و مراقب باشید زیرا امکان استفراغ وجود دارد.

33 راه تنفس مصدوم را باز کنید
راه تنفس مصدوم را باز کنید. جهت این کار یک دست را بر پییشانی مصدوم و دست دیگر را زیر چانه او قرار دهید. سر مصدوم را به عقب خم کنید. این کار سبب می‌شود دهان او اندکی باز شود. اگر مصدوم نفس می‌کشد، مجاری تنفسی او را باز نگه دارید. اگر مصدوم نفس نمی‌کشد به او تنفس مصنوعی بدهید. مراقب مواد مترشحه و استفراغ مصدوم باشید و در صورت وجود آنها را پاک کنید. اگر تنفس و گردش خون مصدوم متوقف شده است، اقدامات احیاء قلبی – ریوی (CPR) را انجام دهید. خونریزی را با روشهای فشار مستقیم ، بالا نگه داشتن عضو مجروح ، اعمال فشار نقطه‌ای و یا دیگر راههای لازم مهار کنید. کاهش حجم خون برای مصدومی که دچار شوک شده ،خطرناک است. در صورت در دسترس بودن ، از لباسهای ضد شوک نیز استفاده کنید. اگر چنین لباسی در دسترس ندارید می‌توانید با استفاده از باندهای کشی سرتاسر اندام تحتانی را با فشار متوسط بانداژ نمایید. هرچه سریعتر به مصدوم اکسیژن برسانید. کمبود اکسیژن در اثر کاهش جریان خون ایجاد می‌شود. به مصدوم اکسیژن خالص برسانید. در صورت وجود آسیب احتمالی در ناحیه ستون فقرات ، مصدوم را بی‌حرکت نگه دارید.

34 شکستگیها را آتل بندی کنید
شکستگیها را آتل بندی کنید. این کار باعث می‌شود که خونریزی و درد که هر دو شوک را تشدید می‌کنند، تخفیف یابد. مصدوم را به تندی و با شدت تکان ندهید چرا که حرکت بدن ، شوک را تشدید می‌کند. از کاهش دمای بدن جلوگیری کنید. باید دمای بدن مصدوم را تا حد امکان نزدیک به میزان طبیعی نگهدارید. ولی مصدوم را بیش از حد گرم نکنید. اگر امکان دارد، لباسهای خیس را از تن مصدوم در آورید. مصدومینی را که از ناحیه سر ، ستون فقرات و گردن آسیب دیده‌اند، آنها را برای گذاشتن پتو در زیرشان تکان ندهید. هیچ چیز به مصدوم نخورانید. مصدومی که دچار شوک شده است، دهانش خشک می‌شود و احساس تشنگی می‌کند. همچنین ممکن است در اثر اکسیژن رسانی به مصدوم ، دهان و مجاری بینی مصدوم خشک شوند. مصدوم نباید چیزی بنوشد. هیچ نوع دارو و غذا و مایعی را از طریق دهان به مصدوم ندهید. اگر چنین کنید، احتمال وقوع استفراغ را در مصدوم افزایش می‌دهید.

35 هدف درمان اولیه در شوک کمبود حجم ، جلوگیری از تداوم از دست دادن خون است. درمان جایگزینی خون از دست رفته با دادن مایع است. در مرحله اول درمان در صحنه حادثه یک سرم فیزیولوژیک (که جزئی از وسایل هر امدادگری می‌باشد) یا محلول رینگرلاکتات می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. محلول رینگرلاکتات حاوی نمک در غلظتی معادل غلظت خون است و با وجود اینکه گلبولهای خونی را ندارد و نمی‌تواند تمام اعمال خون را انجام دهد، می‌تواند در مراحل اولیه درمان جایگزینی حجم خون و بالا آوردن فشار آن نقش موثری ایفا کند. با این کار رینگرلاکتات در حفظ جریان خون به تمام اعضای بدن کمک می‌کند. انتقال خون تنها با دستور پزشک و در مراحل درمان انجام می‌شود. به مصدوم اطمینان و قوت قلب دهید و او را بی‌حرکت نگه دارید. اگر مصدومینی که دچار شوک شده‌اند، بی‌حرکت و آرام باشند، شانس بیشتری برای زنده ماندن خواهند داشت

36

37

38

39

40

41 آنافيلاكسي گاه واكنش بسيار شديد به مواد خوراكي يا تزريقي در عرض چند دقيقه و گاه چند ثانيه رخ مي دهد. اين واكنش را آنافيلاكسي گويند كه اگر خيلي فوري درمان نشود مي تواند زندگي فرد را به خطر اندازد. اصولاً واكنش آنافيلاكسي در عرض چند دقيقه پس از برخورد با ماده مربوطه ايجاد مي شود، و در عرض 15 تا 30 دقيقه به اوج خود مي رسد، و چند ساعت بعد از بين مي رود. علل شناخته شده آنافيلاكسي عبارتند از: داروها(پني سيلين و داروهاي مشابه، آسپرين، سولفوناميدها) غذاها و چاشني ها(صدف، آجيل، تخم مرغ،نيترات ها و نيتريت ها) گزش حشرات(زنبور عسل، زنبور زرد، زنبور قرمز، مورچه آتشين) گرده گياهان رنگ هاي راديوگرافي

42 علائم شوک حساسیتی 1- سطح هوشیاری:بی‌قراری که معمولاً غش وبیهوشی را به دنبال دارد. 2- تنفس: با تنگي نفس وخس‌خس و فشردگي قفسه سینه همراه است. 3- نبض: تند و ضعیف می‌شود و یا کاملاً نامحسوس است. 4- فشار خون : در ابتدا بالاتر از حد طبیعی است ولی ممکن است بعداً تا حدی که ایجاد شوک کند کاهش یابد.

43 5- پوست: آثار حساسیت به صورت قرمزی و کهیر بر روی آن مشخص می‌شوند.
6- صورت: زبان و صورت ورم می‌کند، لبها کبود شده اطراف زبان و دهان بی‌رنگ می‌شوند. و با احساس تنگي، سفتي و ورم گلو و عطسه، و سرفه و ويز همراه است 7- استفراغ 8- تورم مچ پا و مچ دست بیمار مبتلا به شوک حساسیتی معمولا از موارد زیر شکایت می‌کند: خارش و سوزش پوست خصوصاً پوست صورت ،سینه و پشت، انقباض دردناک سینه و سختی تنفس، سرگیجه، بیقراری و آشفتگی حالت تهوع ، دل درد و یا اسهال سردرد عطسه ، خارش ، احساس مرگ و خشونت صدا ممکن است علائم آغازگر شوک باشند. این نوع شوک ، موقعیت خطرناک و اورژانسی است که برای جلوگیری از واکنشهای حاد احتیاج به تزریق دارو دارد.

44 درمان شوک حساسیتی قبل از هر چیز عامل حساست‌زا باید شناخته شده و تماس با آن قطع شود.
1- اقدامات اولیه شامل اقدامات اصول احیا است. مجرای تنفسی بیمار را باز نموده و اقدام به تنفس مصنوعی یا CPR نمایید. اکسیژن خالص (با غلظت بالا) به مصدوم برسانید و اقدام به درمان شوک نمایید. 2- مصدوم را فوراً به مراکز پزشکی برسانید اگر مصدوم بیهوش نیست، او را به حالت طاق باز و یا به پهلو بخوابانید. 3- در صورت آگاهی از ماده آلرژی‌زا و یا علت حساسیت (مثلاً نیش حشرات و غیره ) به کادر پزشکی نیز اطلاع دهید. ضمن انتقال مصدوم ، اصول اولیه احیاء را انجام دهید.

45 4- از مصدوم بپرسید که آیا به ماده خاصی حساسیت دارد یا خیر، از جمله حساسیت نسبت به بعضی از غذاها ، عوامل محیطی، بعضی از داروها و دیگر عوامل. عوامل نامشخص از طریق واکنشی که مصدوم نشان می‌دهد، مشخص می‌شوند. مصدومینی که نسبت به بعضی عوامل ، واکنش شدید از خود نشان می‌دهند، در صورت تماس با آن عوامل ، باید فوراً داروهای لازم را مصرف کنند. 5- اولین داروی تزریقی جهت درمان شوک حساسیتی آمپول اپی نفرین است که حدود ۰.۰۱mg/kg و حداکثر تا ۰.۳ میلیگرم به صورت زیر جلدی تزریق می‌شود. داروهای بعدی عبارتند از آمپولهای ضد حساسیت مثل کلرفنیرامین که داخل رگ تزریق می‌شود. داروهای گشاد کننده راههای هوایی مثل آمینوفیلین و داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی مثل هیدرو کورتیزون نیز استفاده می‌شوند. شروع دادن مایع داخل رگی مثل سرم رینگرلاکتات نیز اهمیت زیادی دارند.

46 شوک ناشي از برخي بيماري هاي نسبتا شايع دوران کودکي است از جمله : گاسترو آنتريت  ديابت مليتوس ، تروما عفونت و خوردن اتفاقي دارو . بررسي :توجهات پرستاري در شوک کودکان بايد روي سيستم قلبي تنفسي و نورولوژيک متمرکز شود، تغيير سطح هوشياري از اولين عواملي است که نشان دهنده وخيم تر شدن شرايط مي باشد . تشخيص به موقع و درمان سريع شوک در نوزادان و کودکان ميزان مرگ و مير را کاهش مي دهد . در درجه اول بايد از باز بودن راه هوايي مطمئن شويم و بيمار را از نظر تنفسي مانيتورينگ کنيم . همچنين بايد از باز شدن ريه در زمان تنفس اطمينان حاصل شود . جريان خون مرکزي بوسيله چک کردن نبض هاي فمورال، براکيال يا کاروتيد بررسي شود . بهترين نتايج باليني شوک بستگي به تشخيص زودرس ودرمان مناسب و سريع دارد. در کودک بزرگتر يا فرد بزرگسال زياد شدن حجم ضربه اي به طور بسيار کارآمدي برون ده قلب را افزايش مي دهد .

47 As ones gift increase, his friends decrease.
كسي كه توانايي هايش افزايش مي يابد دوستانش كاهش مي يابد. (jibran khalil jibran)

48 درپناه حق موفق وسر بلند باشید باتشکر وسپاس فراوان
خسته نباشيد درپناه حق موفق وسر بلند باشید باتشکر وسپاس فراوان