 Ordet religion kjem frå latin og tyder å vere bunden til noko. Felles for menneske som tilhøyrer ein religion er at:  Dei høyrer saman i ein fellesskap.

Presentasjon om: " Ordet religion kjem frå latin og tyder å vere bunden til noko. Felles for menneske som tilhøyrer ein religion er at:  Dei høyrer saman i ein fellesskap."— Utskrift av presentasjonen:

1

2  Ordet religion kjem frå latin og tyder å vere bunden til noko. Felles for menneske som tilhøyrer ein religion er at:  Dei høyrer saman i ein fellesskap eller ein organisasjon (t.d. ein kyrkjelyd)  Dei deler ei felles tru på ein gud eller fleire gudar, ein vilje eller kraft  Dei tek del i bestemte handlingar, til dømes feiring av høgtider  Dei har ei oppfatning av noko som er heilagt  Trua handlar ofte om livet etter døden

3  Fellestrekk for alle religionar er at ein oppfattar noko som heilagt. I religiøs betydning er heilag noko som er opphøgd eller totalt annleis. Det som er skilt frå det profane (=det daglege/verdslege) det heilage kan vere bøker eller tekstar, heilage stader eller hus, heilage handlingar eller heilag tid, til dømes høgtider.  Eit livssyn er ein heilskapleg måte å tenkje på om menneskelivet og verda rundt oss. Det omfattar synet på dei store spørsmåla i livet, om korleis alt har blitt til, kva som er viktigast å oppnå i livet, og kva som er rett og gale  Alle religionar inneheld eit livssyn, men ikkje alle livssyn er religiøse

4  Humanetikken er eit livssyn som set menneske i sentrum. Meiner at menneske kan skape eit godt liv utan å tru på nokon gud.  5 verdsreligionar, 3 med utgangspunkt i Midtausten: Kristendom, jødedom og islam.  4 fellestrekk mellom desse 3:  Dei er monoteistiske (ein gud), men synet på Gud er ulikt  Dei er openberringsreligionar: Gud har skapt verda, openberra seg gjennom historia og vil ha fellesskap med menneska. Å openberra seg vil seie å gjere kjend noko som har vore skjult (Moses, Jesus, Muhammed)  Dei er skriftreligionar (Tanach, Bibelen og Koranen)  Synet på historia: Religionane meiner at verda er skapt av Gud. Ho har ei markert byrjing og ein slitt. Alle menneske skal stillast til rekneskap for livet sitt. Det vil seie at de dei har gjort, tenkt og trudd, får konsekvensar for livet etter døden.

5  Hinduisme og buddhisme  Fellestrekk:  Synet på verda: Dei meiner at verda ikkje har ein fast byrjing og slutt. Verder blir skapte, endra, går under og skapte på nytt i eit evig krinslaup  Samsara: tyder attføding, ein blir fødd om att til eit nytt liv på jorda. I begge religionane gjeld det å fri seg frå dette krinslaupet, men dei to har ulikt syn på vegen ein må gå for å få det til

6  Det sentrale i kristendommen er Jesus  Det sentrale i jødedommen er Toraen  Det sentrale punktet i islam er lydnad mot lova i Koranen slik Muhammed fekk henne overlevert frå Allah  Hinduismen er ein svært mangfaldig religion, eitt av kjenneteikna er tilbedinga av mange ulike gudar.  Det sentrale punktet i buddhismen er å følgje Buddha si lære for å nå oppvakning, nirvana

7  Sentrale punkt er at livet på jorda er det viktigaste for menneska og at det ikkje finst noko ferdig oppskrift for kva som er eit godt liv  Meiner at ein ikkje kan vite noko om livet etter døden  Vitskap og faktakunnskap ved sidan av viktige verdiar, som menneskerettar, empati og gjensidigheit  Humanetikarane samlar seg i ulike hus eller seremonirom. Dei er opptekne av at huset skal vere ei vakker og stemningsfull ramme rundt samlingane og seremoniane. Legg vekt på at romma kan nyttast av menneske med ulike livssyn  Medlemsmøte og samvær skjer på ulike stader. Temamøte og debattmøte vert arrangert. Seremoniar som namnefest, vigsel, konfirmasjon og gravferd.

8  Kyrkja er det heilage huset i kristendommen. Ulike fasongar, ulik storleik  Felles for alle kyrkjer er at dei er vigsla  Viktigaste som skjer i ei kyrkje er messe eller gudsteneste  Menneska tek i mot sakrament som dåp og nattverd  Mange aktivitetar i regi av kyrkja  Ingen faste reglar, men ein tradisjon at ein kler seg pent, og ein skal ikkje ha noko på hovudet  I katolske og ortodokse kyrkjer er det tradisjon å ha klede som dekkjer skuldrane og knea  I Noreg og andre land er det også bedehus og andre typar forsamlingshus (filadelfia t.d.)

9  Kan vere spesielle stader som ei

10  Hinduismen er eit samlenamn på fleirtalet av dei religiøse tradisjonane med bakgrunn i Sør-Asia som ikkje høyrer til ein annan religion, til dømes buddhismen eller islam  Den heilage bygningen vert kalla tempel  80% hinduar i India  Nokre tempel er små, andre store  Menneska kjem til tempelet for å ofre til gudane i form av gudestatuar. Dei gir gåver til prestane som tek dei vidare til gudane og utfører tilbedingsritualet, puja.  Eit mantra er eit heilagt ord eller vers frå ein heilag tekst og blir alltid framført på sanskrit.

11

12  Hovudguden til tempelet er i eit eige rom som er det mest heilage rommet, mange stader er det berre prestane som har tilgang til det.  Mange stader vert rekna som heilage, til dømes fjell, elvar, skogar og byar. Døme: Himalaya, far til gudinna Parvati, kona til guden Shiva. Eit anna døme er elva Ganges som hinduane ser på som ei gudinne

13  I hinduistisk kunst kan ein sjå mange døme på gudar som er avbilda, og flotte tempelutsmykkingar

14  Gudane blir ofte framstilt med fleire armar for å få fram dei mange sidene ved gudane  Gudebileta er også eit symbol på det åndelege og på eit møte mellom mennesket og det åndelege  Eit gudebilete kan vere utgangspunkt for meditasjon rundt det åndelege, og bli tilbedt gjennom ulike ofringar og bønner.

15  Hinduismen er den religionen som har flest heilage tekstar  Årsaker: Mange ulike retningar, ein tolerant religion, stadig nye tekstar kjem til  Kan bli laga av guruane (ein religiøs lærar som har nådd den høgste innsikta)  Tekstane kan delast inn i to hovudgrupper: Openberra tekstar (shruti) og menneskeskapte tekstar (smriti)  Dei openberra tekstane er kalla Veda og er heilage tekstar for alle hovudretningane. Veda består av 4 tekstsamlingar, og den fyrste heiter Rigveda. Denne handlar mellom anna om korleis prestane skulle ofre til gudane, og korleis hymnane skulle syngjast.  I dag er det få hinduar som les sanskrit (det heilage språket)  Den siste tekstsamlinga i Veda heiter Upanishadane. Denne snakkar om læra:  Om at det finst eit uforandeleg sjølv eller sjel i kvart menneske, atman  Om at det finst ei kraft som er over gudane, kjelda til alt som er, brahman  Om at mennesket blir fødd på ny og på ny, samsara  Om at handlingane mennesket gjer, får følgjer for kva ein blir attfødd som, karma  Om at mennesket, gjennom meditasjon, kan bryte sirkelen av atterføding og nå frelse, moksha  Om at ein kan komme i kontakt med sjølvet og li eitt med brahman  Dei menneskeskapte tekstane kjenner, smitri, består av ulike typar tekster. Til dømes finn vi her forteljinga Gita, som mellom anna inneheld dei ulike vegane til frelse.

16  Tempelet er namnet på det heilage huset i buddhismen  Kan vere både store og små  I dei fleste tempel er der ein stupa: Ein bygning, gjerne eit klokkeforma tårn, som inneheld relikviar av Buddha eller ein av disiplane hans.  Når eit nytt tempel er bygt, er det ein stor innviingsseremoni før det vert teke i bruk  Inneheld ulike rom eller hallar  Meditasjonshallen eller innviingshallen reknar ein som det mest heilage av romma i templet  Buddhahallen er dit menneske kjem for å vere med på store høgtider og seremoniar, og for å ofre til statuane  Under høgtidene er der bønner og ritual, og munkane les frå heilage tekstar  Den som kjem inn i tempelet, tek av seg skoa. Framfor buddhastatuane bøyer ein seg tre gonger, og ein ofrer gjerne frukt eller vatn (vatn symboliserer eit roleg sinn)  Heilage stader: Før Buddha døydde, sa han at det var fire stader som skulle vere mål for pilegrimsferda. Det var der han var fødd, der han nådde oppvakinga, der han heldt si første tale og sette lærehjulet i gang og der han døydde.  Pilegrimar valfartar til desse stadane

17  Rik og variert  Retta inn mot å hjelpe buddhistane i meditasjon og i å få større innsikt  Dei ulike figurane er framstilt som overjordiske  Mange geometriske figurar

18  Svært mange heilage tekster  Ingen av dei er openberringar frå nokon gud  Samlinga av tekstar blir kalla Tripitaka, dei tre korgene  Den fyrste korga: Inneheld rettleiingar for klosterlivet til munkar og nonner  Den andre korga: Talene til Buddha og hendingar frå livet hans  Den tredje korga: Kommentarar til og systematisering av læra til Buddha

19