Foredla plantematerial og optimal tettleik i plantingane Harald H Kvaalen NIBIO.

Presentasjon om: "Foredla plantematerial og optimal tettleik i plantingane Harald H Kvaalen NIBIO."— Utskrift av presentasjonen:

1 Foredla plantematerial og optimal tettleik i plantingane Harald H Kvaalen NIBIO

2 Temet er: Kor god er skogen? Verdien av foredlinga avheng av boniteten Kva er faktisk produksjonsevne i norsk skog? Meirtilvekst i dagens frøplantasjematerial Skilnader i avgang Kva med kvaliteten? Optimalt plantetal når ein reknar med skogfond

3 Ny viktig artikkel Site index prediction from site and climate variables for Norway spruce and Scots pine in Norway Ram P. Sharma a, Andreas Brunner & Tron Eid. 2012. Department of Ecology and Natural Resource Management, Norwegian University of Life Sciences, Ås, Norway

4 Låg bonitet i gamal granskog – høg i ung

5

6 Bonitetsutvikling i to gamle skogreisingsbestand på Vestlandet H40 estimert ved omarbeiding av funksjon 15 i Sharma, Brunner, Eid og Øyen (2011)

7 Høg bonitet i fjellskogplantingar Avkomforsøk Ringebu (720 moh)

8 Aldersuavhengig bonitering ved bruk av laserskanning Data frå Foran sin takst av Fritzøe Skoger i Lardal. Prosjekt: Enkelttre-laser og bonitets-endringer i Vestfold» (ELBON), finansiert av fylkesmannens landbruksavdeling i Vestfold. Kvaalen, Solberg og May. 2016. Aldersuavhengig bonitering med laserskanning av enkelttrær.

9 Skogen er betre enn me trur Landsskogdata syner mykje lågare bonitet i gamla skog Mykje av dette kan forklarast med sterk hemming av høgdeveksten i plukkhoggen skog før i tida I einsaldra skog var der ein periode med dårleg vekst frå ca 1945 til ca 1995, no veks det betre enn nokon gong

10 Ikkje heilt uventa Temperatursum Data frå Fredriksberg Og Flesland i Bergen

11

12 Skotstrekking i «grana fra Rana» Veksthus, 33 °C optimalt Data frå Jarle Bergan 1994: Faglige emner innen primærproduksjonen i skogbruket i Nord Norge.

13 Auka CO2 nivå gjer trea meir effektive fordi fotorespirasjonen vert hemma

14 Fysiologisk justering: Høgare pCO2 fører til at trea dannar færre spalteopningar Færre spalteopningar> mindre vassforbruk for kvart mol CO2 som vert binda Foto: Nina Elisabeth Nagy Spalteopningar i gran. SEM bilde.

15 Heimsleg, snø og granskog eller granskog og krokodiller? Grankongle 134 mill år Vancouver Island 20-24 grader nord

16 Ser me endringar: Ja, mange av våre forsøksfelt bygger no opp svært store volum Utynna gran, Rudshavna i sør Odal

17 Sjølv i gamle kulturfelt 800 moh ser me uthaldande tilvekst og mykje høgare volum enn i gamal «naturskog»

18 Svært høg tilvekst i kulturskogen på Austlandet Data frå Skog og landskap sine forsøksflater, utynna ruter på Austlandet

19 Veks godt i Trøndelag og, men der finst sjølvsagt skog med reell låg bonitet

20 Verdien av foredlafrø er avhengig av rett bruk Middelhøgda rekna om til bonitesverdiar (H50) med Nord Larsen sin funksjon for planta gran I Danmark Data frå eit stort antal avkomforsøk, men der er begrensa planetal bak kontrollane. Einkvar sort har eit optimalt bruksområde som ikkje bør tøyast for langt

21 Vinsten kan vera stor, men den kan minke med feil bruk!

22 Viktig å samanlikne same frøårgang av bestandsfrø og plantasjefrø

23 Men daude planter produserar ikkje. Overleving i forsøk med parkryssingar frå Opsahl på to lokalitetar Gule sirklar er bestandsfrø Raude sirklar er sjølvbestøva

24 Generelt ser det ut til at plantasjematerialet har betre overleving. Førebels logistisk modell frå mange forsøk. Men avgang straks Etter planting an vera svært stor i høgarelliggande skog.

25 Tettleik og verdiproduksjon Data frå Tveite og Braastad sitt avstandsreguleringsforsøk 923

26 Ikkje svært stor effekt av nedregueringpå Dg ved 64 år

27 Ikkje så reint lite tap i relativ bruttoverdi av låg utgangstettleik Dette er berre eit døme frå eit forsøk, men vil nok halde i mange høve

28 Slanke tre gjev sterk skurlast

29 Kvistdiameteren og variasjonen omkring middelet avtar med økende bestandstetthet

30 Kan avle for tynnare kvist, men det er neppe god bruk av foredlinga for ein kan oppnå det same med å syte for passleg tett foryngelse

31 Verdien av eitt foredla frø for skogeigar er stor sjølv på med liten genetisk vinst

32 Relativ grunnverdi i høve til plantetal for G11-G17 Tilvekst modell A102 2% rente Netto ca 150 kr Skogfond

33 Høgare tettleik> sterkare trelast

34 Foredling og tettare planting vil gjeva større gjennomsnittleg CO2 lager i biomassen enn me no har i gamal skog på høg bonitet Trekker ein inn årleg gjennomsnittleg tilførsle av døde tredelar kjem kulturskogen endå betre ut. G17

35 Konklusjonar Produksjonsevna i norsk skog er monaleg høgare enn dei offisielle statistikkane syner Reknestykke som ikkje tek omsyn til dette har negativ verdi Foredla materiale trekker optimalt plantetal oppover Planteforband bør vera frå 1.8 (særs rik mark) til 3 meter (dårleg) Utnytte jamn naturleg attvekst Regulere lauv, sjeldan grunn til å fjerne bartre

36 Takk til: Arne, Øyvind og Ragnar ved Skogfrøverket Bjørn Tveite, BH Øyen og Stig Støtvig for data Svein Solberg, Johannes May, Fritzøe Skoger og Fylkesmannen i Vestfold