Laste ned presentasjonen
Presentasjon lastes. Vennligst vent
1
مراقبتهاي پرستاري در گزيدگي‌ها
بسم الله الرحمن الرحيم مراقبتهاي پرستاري در گزيدگي‌ها BMSU – NF
2
مسموميتهاي تزريقي ( گزش و گاز گرفتگي )
مسموميتهاي تزريقي ( گزش و گاز گرفتگي ) شايع ترين و بيشترين نوع مسموميت تزريقي، گزيدگي توسط حشرات و خزندگان مي باشد BMSU – NF
3
انواع گزيدگي هاي شايع عبارتند از :
1- مارگزيدگي Snakebite 2- عقرب گزيدگي 3- حيوان گزيدگي 4- گزش حشرات ( زنبور ، ساس ، ... ) BMSU – NF
4
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
مارگزيدگي ( 1 ) تعريف و كليات : مارگزيدگي از مواردي است كه خيلي بايد در مورد آن هوشيارانه و با دقت عمل كرد چرا كه هر گونه غفلت ممكن است منجر به عوارض خطرناكي براي فرد مسموم شود . مارها انواع گوناگوني دارند كه از اين بين تنها تعداد معدودي سمي و خطرناك هستند . حتي مارهاي سمي نيز تنها براي دفاع از خود يا به قصد شكار از نيش و سم خود استفاده مي كنند . مارهاي سمي هنگام گزيدن ، دندانهاي خود را وارد بدن شخص کرده و سم خود را وارد بدن فرد مي کنند BMSU – NF
5
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
اقدامات در برخورد با گزيدگي اقداماتي كه مي توانيم انجام دهيم عبارتند از: - دعوت مصدوم به آرامش و عدم حركت در صورت گزيدگي مار. زيرا حركت باعث تسريع جريان خون و پخش سم در بدن مي شود . - عضو گزيده شده اگر دست يا پا است، پائين تر از قلب قرار مي دهيم. - به هيچ وجه از خورندگي يا مكش محل گزيدگي استفاده نمي كنيم. BMSU – NF
6
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
مار گزيدگي .مار گزيدگي بيشتر در دست و پا اتفاق مي افتد. در مناطقي كه مارهاي سمي وجود دارد بايد براي حفظ امنيت بيشتر از راه رفتن در تاريكي بر روي الوارها و يا فرو بردن دست در سوراخهاي زنبور خودداري كرد. در هنگام رفتن به كوه و يا جنگل، پوشيدن پوتين، چكمه و يا كفشهاي ساقه بلند مي تواند ما را از گزش مارها و ديگر حيوانات گزنده محفوظ بدارد. BMSU – NF
7
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
مار گزيدگي علامت سمي بودن يا نبودن مار را از روي محل گزيدگي مي توان دريافت. محل گزيدگي مارهاي سمي بصورت دو سوراخ بزرگ و يا دو سوراخ بزرگ با دو رديف سوراخ كوچكتر است. اما محل گزش مار غير سمي بكلي متفاوت است. محل گزش بصورت دو رديف سوراخهاي ريز ديده مي شود. محل گزش مار معمولاً ابتدا ورم مي كند، بعد سرخ رنگ مي شود و سپس كبود مي شود. BMSU – NF
8
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
انواع مارها مارها همه سمي نبوده ودر واقع به دو دسته سمي و غير سمي تقسيم مي شوند . مارهاي سمي خود از نظر ميزان سمي بودن يكسان نبوده و با هم فرق دارند . همچنين از نظر شكل ظاهر نيز مارهاي سمي و غير سمي تفاوتهاي آشكاري دارند : 1- مردمك چشم مارهاي سمي به صورت بيضي ( خطي ) و شبيه مردمك چشم گربه است . ولي مردمك چشم مارهاي غير سمي گرد و مدور است . نكته : مار مرجاني كه از خطرناك ترين مارهاي سمي است مردمك مدور دارد . BMSU – NF
9
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
انواع مارها 2- سرمارهاي سمي مثلثي شكل است و با بدن ما زاويه دارد , ولي سر مارهاي غير سمي به صورت نيمه بيضي است و در واقع بدن مارهاي غير سمي شبيه كرم خاكي است . نكته : سر مارمرجاني مثلثي نبوده ولي اين مار از انواع سمي است . 3- مارهاي سمي براي نيش زدن از دو دندان نيش استفاده مي كنند و محل گزش معمولاً با يك يا دو سوراخ ( يا زخم ) مشخص مي شود . اما در مارهاي غير سمي دندان ها متعدد هستند و در دو رديف هلالي قرار مي گيرند . 4- حلقه هاي دم مارها در انواع سمي منفرد است , ولي در مارهاي غير سمي به صورت يك رديف دوتايي در كنار هم ديده مي شود . 5- در پايين چشم مارهاي سمي , يك حفره ي كوچك وجود دارد كه درمارهاي غير سمي ديده نمي شود . BMSU – NF
10
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
11
خصوصيات ظاهري مارهاي سمي و غيرسمي
مشخصه مارهاي سمي مارهاي غير سمي توضيح حفره بين چشم و بيني دارند ندارند مردمك چشم بيضوي شكل گرد شكل سر مثلثي شكل و پوشيده از پولكهاي ريز ــــــــ برخي از مارهاي سمي ممكن است سر گرد وكوچك داشته باشند طول مار كوتاهتر طويل تر دندان نيش و پيش بلند كوتاه BMSU – NF
12
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
مارهاي سمي علي رغم وجود اين تفاوتها تشخيص گزش سمي از غير سمي به سرعت و آساني ممكن نيست و همان طور كه گفته شد هر مارگزيدگي را بايد خطرناك تلقي كرد , مگر خلاف آن ثابت شود . مارهاي سمي به دو گروه بزرگ تقسيم مي شوند : 1- خانواده ي مارهاي مرجاني شامل مار مرجاني , كبري , ماهبا و غيره 2- خانواده ي افعي ها از جمله افعي , مارزنگي و غيره بنابراين لازم است مصدوم را حتماً و در اسرع وقت به مراكز درماني منتقل كنيم تا تحت مراقبت هاي لازم قرار گيرد . BMSU – NF
13
علائم و نشانه ها و بررسي بيمار
مشاهده مار مشاهده ي سوراخ يا زخم در محل نيش زدگي . درد در محل گزيدگي , درد و سوزش شديد است . تورم , با گذشت زمان , تورم به سمت قسمت مركزي اندام و به طرف تنه ي فرد پيشرفت مي كند . قرمزي پوست و بروز تاول قرمزي و تورم عروق لنفاوي در عضو گزيده شده و پيشرفت اين قرمزي و تورم به سمت قسمت هاي مركزي بدن . لبه هاي اين ناحيه بسيار دردناك و نسبت به لمس حساس مي باشند . تهوع , استفراغ , سرگيجه و احساس ضعف كاهش فشار خون تب , لرز و تعريق سوزن سوزن يا كرخت شدن نوك انگشتان و اطراف لب و دهان خونريزي از بيني , وجود خون در ادرار يا مدفوع تند شدن تنفس يا تنگي نفس افزايش نبض مشكل بينايي BMSU – NF
14
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
مارسمي هنگامي كه كسي توسط مارسمي مورد گزش قرار مي گيرد، علائمي در او ظاهر مي شود كه بسته به نوع سم و ميزان ورود آن به بدن به دو گروه خفيف و شديد تقسيم مي شود : نوع علائم خفيف تورم، تغيير رنگ، درد كم، احساس قلقلك، ضربان سريع، ضعف عمومي ، تهوع، استفراغ، اختلال ديد شديد تورم سريع و كرختي بدن، درد، مردمك سنجاقي، به خود پيچيدن، هذيان، شوك، تشنج، فلج، عدم وجود نبض BMSU – NF
15
علائم نشت خون از رگ ها در احشاء داخلي
به علت نشت خون از رگ ها در احشاء داخلي يا ساير ارگانهاي بدن ممکن است علائم زير ظاهر شود : تهوع استفراغ اسهال خونريزي از بيني و دستگاه گوارش و ادراري BMSU – NF
16
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
علائم و نشانه هاي زهرآگين شدن و سرعت تظاهر به آنها به عوامل زير بستگي دارد - اندازه مار - محل , تعداد و عمق گزيدگي - مقدار زهر تزريق شده - حساسيت فردي نسبت به زهر - سن و وزن مصدوم - سلامتي عمومي عضو - نوع و تعداد ميكروارگانيسم موجود در حفره دهاني مار BMSU – NF
17
هدفهاي اصلي در كمك به افرادي كه دچار مار گزيدگي شده اند عبارتند از:
- جلوگيري از گسترش و انتشار سم در بدن ( بستن شريان بند در بالاي محل گزيدگي و باز كردن آن هر ۱٠ دقيقه يكبار) - انتقال سريع مصدوم به مراكز درماني شناخت نوع مار براي شناخت آنتي سرمي كه بايد به كار برود بسيار مهم است BMSU – NF
18
اقدامات اوليه در برخورد با مصدوم ( كمكهاي اوليه )
فرد مصدوم را به آرامش تشويق نموده و از حرکت کردن وي جلوگيري نمائيد . علائم حياتي فرد مصدوم را کنترل نموده و در صورت لزوم عمليات احياء قلبي - ريوي را شروع کنيد . اندام گزيده شده با استفاده از آتل بندي بي حرکت شود . مصدوم هر چه سريعتر به مرکز درماني انتقال داده شود . BMSU – NF
19
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
اقدامات اوليه اكثر گزيدگي ها در ناحيه دست و پاها اتفاق مي افتد . بنابراين توصيه مي شود ( در مورد مارهايي كه سم آنها از طريق اختلال در عملكرد دستگاه عصبي عمل مي كند , مانند مار كبري و مار مرجاني ) با استفاده از پارچه يا باندي كه حدود 4 تا 5 سانتي متر عرض داشته باشد , بالا و پايين محل گزيدگي را ببنديد , كه البته اين كار بايد با رعايت اصول انجام شود . باند يا پارچه را طوري ببنديد كه يك انگشت براحتي از زير آن عبور كند و مانع مسدود شدن خون سرخرگي نشود . توجه : در صورتي كه محل گزش در نزديكي مفاصل است , از قرار دادن نوار در دو سمت مفصل خودداري كنيد و نوار مورد نظر را فقط در بالاي زخم ( سمتي كه به تنه مصدوم نزديك تر است ) ببنديد . انتهاي زخمي را پايين تر يا هم سطح قلب قرار دهيد . زيور آلات , ساعت يا لباس هاي تنگ را از اندام گزيده شده خارج كنيد . استفاده از دستگاه پمپ مكنده ي مخصوص در 30 دقيقه اول مارگزيدگي توصيه مي شود . در صورتي كه پس از 5 تا 10 دقيقه بعد از گزيدگي به بيمار رسيديد , توسط ساكشن كردن مي توانيد 25-50% زهر را خارج كنيد . در صورت در اختيار داشتن محلول آنتي سپتيك يا صابون سطح زخم را با آن شستشو دهيد . BMSU – NF
20
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
اقدامات اوليه در نقطه گزيدگي و درست با همان عمقي كه نيش مار فرو رفته است ( معمولاً خيلي سطحي و حدود 4 ميلي متر ) يك برش خطي بدهيد . هيچ گاه روي ناحيه را برش ضربدري ندهيد زيرا اين كار ريسك بريده شدن اعصاب و عروق خوني را افزايش مي دهد .زخم بايد حدود 20 دقيقه ساكشن شود . در صورتي كه نجات دهنده خود زخم بازي در دهان يا اطراف دهان داشته باشد , بايد از اين كار اجتناب نمايد . مايع زخم كه توسط ساكشن دهاني خارج مي گردد , بايد مرتباً دور ريخته شود . با اين حال اگر احتملاً بلعيده شد , جاي نگراني نيست , زيرا زهر در معده بي اثر مي شود .در صورت امكان اطلاعات صحيحي در مورد شكل مار به دست آوريد . هرگز به بيمار اجازه ندهيد كه راه برود . مصدوم را سريعاً به مراكز درماني منتقل كنيد . BMSU – NF
21
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
اقدامات اوليه نكته : استفاده از كمپرس سرد در مار گزيدگي ممنوع است . نكته : سم بعضي از مارها ( مثل ماركبرا و مار مرجاني ) بر روي سيستم عصبي اثر مي گذارد و با فلج كردن عضلات تنفسي باعث خفگي و مرگ فرد مي گردد . ارايه ي كمك هاي اوليه مناسب , به ويژه انجام تنفس مصنوعي ( احياي قلبي – ريوي ) در نجات زندگي اين افراد از اهميت خاصي برخوردار است . توجه : چون مارگزيدگي در هر كشور و ناحيه با مارهاي خاص آن منطقه جغرافيايي اتفاق مي افتد بايستي با انواع مارهاي موجود در منطقه و نحوه ارايه ي كمك هاي اوليه آشنا شد بهترين كمك در اين مواقع رساندن مصدوم به مراكز درماني مي باشد مارها اغلب شبها فعاليت داشته و در صورت عدم آزار ، بندرت به انسان حمله مي کنند BMSU – NF
22
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
عقرب گزيدگي عقرب گزيدگي از گزش هايي است که هم در داخل و هم در خارج از خانه به صورت نسبتاً شايعي رخ مي دهد ، اغلب فرد به علت عدم آگاهي از علائم و عوارض آن دچار اضطراب و هيجان مي شود . (1)- علائم موضعي : محل گزش قرمز ، متورم ، گرم و دردناک مي شود . (2)- علائم حساسيتي : در صورت بروز واکنش حساسيتي به سم ، فرد مسموم دچار کهير ، خارش ، تنگي نفس ، تورم ، عروق و افت فشار خون مي شود . BMSU – NF
23
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
عقرب گزيدگي از حدود 200 گونه متفاوت عقرب که د رسراسر دنیا پراکنده می باشند فقط حدود 20 گونه آنها سمی هستند در بین آنها گونه Mesobuthus Tamulus ( که نوعی عقرب قرمز هندی است) کشنده ترین گونه می باشد. که میزان کشندگی آن در ایالتهای هند بین درصد گزارش شده است. این جانور رنگهای مختلفی مثل زرد مایل به قهوه ای، قهوه ای، خاکستری و سیاه دارد و اندازه بین 18-5/1 سانتی متر دارد ولی بواسطه شکل بدنی خود که حالت تخت و صاف است، می تواند از شکافهائی به عرض 3 میلی متر نیز عبور کند و خود را وارد خانه سازند. در محیط خارج از خانه در شکاف و درز بین سنگها، زیر پوست درخت، بین هیزمها و ... یافت شده و در محیط داخل خانه حمام، دستشوئی، آشپزخانه و محیطهای مرطوب یافت می شوند. این جانوران در طول روز در گوشه ای بی حرکت و پنهان بوده و در طی شب فعالیت خود را آغاز می کنند و بدنبال شکار خود می روند و سم خود را از طریق نیش که در انتهای دم آنها وجود دارد به شکار خود تزریق می کنند. BMSU – NF
24
چند توصيه در خصوص عقرب گزيدگي
سالانه 50 هزار نفر در كشور دچار گزيدگي جانوران سمي بويژه مار و عقرب مي شوند. بيش از 90 درصد از عقرب گزيدگي ها در فصل تابستان اتفاق مي‌افتد و با گرم شدن هوا جانوران سمي از قبيل مار و عقرب براي يافتن غذا و نيز توليد مثل از مخفيگاههاي خود بيرون امده برخي از مسافران تابستاني و ساكنان مناطق جنوبي و مركزي كشور را نيش مي زنند. عقرب گزيدگي با بروز علايمي از قبيل درد، تاول و قرمزي و تورم در محل گزش همچنين با تند شدن ضربان قلب، بالارفتن فشار خون، سرگيجه، تنگي نفس و حالت تهوع همراه مي شود. گزيدگي عقرب در كودكان زير 10 سال افراد داراي دچار بيماريهاي قلبي و تنفسي زنان باردار و نيزافراد مسن بسيار خطرناك است. BMSU – NF
25
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
چند توصيه درماني از خارج كردن نيش عقرب با فشار محل گزش و نيز مكيدن آن خودداري كنيد زيرا توكسين هاي موجود در زهر عقرب داراي وزن مولكولي پايين بوده و قدرت انتشار آنها بسيار سريع است و از سوي ديگر استفاده از دهان باعث الودگي محل نيش زدگي مي شود. همچنين از گذاشتن كمپرس يخ در محل گزيده شده خودداري كنيد چون تاكنون گزارشي مبني بر كاهش انتشار زهر عقرب با استفاده از آب سرد و كمپرس يخ اعلام نشده است بلكه حتي به دليل فشار بر روي محل گزش احتمال انتشار زهر نيز وجود دارد. مردم بايد بدانند كه مصرف اسپرين موجب افزايش خونريزي و استفاده از ترياك نيز موجب ايجاد و تشديد مشكلات تنفسي مي شود كه اين امر شروع عمليات درماني را با مشكل مواجه مي‌كند BMSU – NF
26
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
اقدامات اوليه مصدوم را آرام نموده و از حرکت وي جلوگيري شود . در صورت نياز به احياء قلبي و تنفسي ، عمليات احياء شروع شود . بالاي محل گزيدگي باندي به پهناي بيش از 5/۱ سانتي متر بسته شود . اندام گزيده شده را در وضعيت مناسب به وسيله آتل ثابت کرده و در سطح پايين تر از قلب قرار دهيد . در گزيدگي توسط عقرب يا عنكبوت مي توانيم با يك كيسه آب يخ منطقه گزيدگي را خنك كنيم. اين امر باعث مي شود جريان خون كند شده و جريان سم در بدن كم شود در صورت احتمال تأخير در رساندن مصدوم به بيمارستان ، محل گزش را بريده ، تا با فشار دست ، خون وي تخليه شود . مصدوم به نزديک ترين مرکز درماني انتقال داده شود . BMSU – NF
27
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
اقدامات اوليه . بيشترين موارد عقرب گزيدگي جهان در مكزيك و برزيل مشاهده شده و ايران از اين نظر رتبه سوم يا چهارم جهان را دارد. خطرناک ترین عقرب ایران : گادیم BMSU – NF
28
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
حيوان گزيدگي تعريف هاري: هاري يك‌بيماري ويروسي حاد سيستم اعصاب‌مركزي است كه مخصوص‌گوشتخواران اهلي و وحشي مي‌باشد.انسان و ساير حيوانات خونگرم‌پستاندار به طور تصادفي و غالبا ازطريق گزش به آن مبتلا مي‌شوند. همچنين بيماري از طريق پنجه‌كشيدن حيوانات بخصوص گربه،راههاي تنفسي، ندرتا گوارشي و پيونداعضا منتقل مي‌شود. BMSU – NF
29
وضعيت حيوان گزيدگي دركشور ایران:
استانهاي گلستان، اردبيل وچهارمحال و بختياري با ميزان بروزبين ۳۰۰ تا ۴۰۰ مورد در يكصد هزارنفر جمعيت، بالاترين ميزان‌حيوان‌گزيدگي را در كشور دارامي‌باشند. استان كهگيلويه و بويراحمد باميزان بروز ۲۰۶ تا ۳۰۰ در يكصدهزار نفر جمعيت در رده بعدي و پس‌از آن استانهاي گيلان، مازندران،آذربايجان شرقي و غربي، خراسان،سمنان، لرستان، همدان، كرمانشاه،زنجان و بوشهر با ميزان ۱۱۲ تا ۲۰۶در يكصد هزار نفر در رده بعدي قراردارند. استان گلستان با ميزان بروز تقريبا۴۰۰ مورد در يكصد هزار نفر بيشترين‌موارد و استان يزد با ۱۸ مورد دريكصد هزار نفر جمعيت كمترين مواردگزش در كشور را دارا مي‌باشند. BMSU – NF
30
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
بيماريزايي: ويروس هاري از طريق خراش‌سطح پوست يا مخاطها (چشم، دهان‌و…) وارد بدن مي‌شود. ويروس ازطريق اعصاب محيطي به سيستم‌اعصاب مركزي مي‌رسد و در آنجاتكثير مي‌يابد و سپس از طريق اعصاب‌خودكار به ساير بافت‌ها مثل غددبزاقي، كليه، ريه، كبد، پوست، قلب وعضلات مي‌رسند كه باعث بروز علايم‌بيماري مي‌گردد. BMSU – NF
31
علايم بيماري در انسان
دوره نهفتگي بيماري در انسان‌معمولا بين ۲ تا ۸ هفته است ولي كمتراز ۵ روز و تا يكسال هم مي‌تواند باشد.فاصله محل گازگرفتگي تا مغز، وسعت‌جراحات، نوع حيوان مهاجم و سن‌بيمار از مهمترين عواملي مي‌باشند كه‌در طول دوره نهفتگي مؤثر است. درصورت ابتلاي انسان به بيماري بعد ازطي دوره كمون (نهفتگي) علايم اوليه‌به صورت خستگي، بي اشتهايي،بي‌قراري، تف اندازي، و گاهي سوزش‌و خارش در محل گزيدگي بروزمي‌نمايد. در مرحله تحريك‌پذيري علايم‌بي‌قراري، خروج كف از دهان، احساس‌حالت خستگي، ترس از نور و ريزش‌اشك از چشم بروز مي‌كند و سپس‌وارد مرحله اغما و نهايتا مرگ مي‌شود. BMSU – NF
32
علايم بيماري در حيوان
در سگ و گربه ۳ تا ۱۰ روز قبل ازبروز علايم باليني (به ندرت بيشتر از ۳روز) ويروس در بزاق حيوان وجوددارد و مي‌تواند بيماري را انتقال دهد;به عبارت ديگر اگر سگ و گربه درزمان گزش، آلوده به ويروس هاري‌باشند، علايم باليني حداكثر ۵ تا ۸ روزبعد از حيوان گزيدگي ظاهر خواهد شد. پس از طي دوره نهفتگي اولين‌علامت بيماري تغيير در رفتار و عادات‌حيوان مي‌باشد. حيوان غذاي خود را به خوبي‌نمي‌خورد، به تدريج اندامهايش فلج‌مي‌شود و پريشان و مضطرب مي‌گردد،دهانش باز و از آن كف خارج مي‌شود واز آب و نور مي‌ترسد و هر چيزي مثل‌سنگ، چوب و انسان را گاز مي‌گيرد وسپس مي‌ميرد. BMSU – NF
33
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
راههاي انتقال: - گاز گرفتن: اصلي‌ترين راه‌سرايت بيماري از طريق گاز گرفتن به‌وسيله حيوانات هار مي‌باشد كه درمورد گربه و گربه سانان از طريق‌كشيدن پنجه نيز انتقال بيماري صورت‌مي‌گيرد. - پوست: بيماري هاري از راه‌پوست سالم قابل سرايت نيست ولي‌اگر كوچكترين خراش يا زخمي درپوست وجود داشته باشد در تماس باترشحات آلوده قابل انتقال خواهد بود. - ساير راهها: انتقال بيماري‌به ندرت از طريق دستگاه تنفس،دستگاه گوارش، پيوند اعضاء، جفت،وسايل آلوده، مخاطها و سرانجام ازانسان به انسان امكان‌پذير مي‌باشد. BMSU – NF
34
اقدامات لازم بعد ازگازگرفتگي:
در صورت بروز علايم هاري، اين‌بيماري درمان‌پذير نيست و سرانجام به‌مرگ منجر مي‌شود. كليه افرادي كه توسط حيوانات‌مورد گزش قرار مي‌گيرند مي‌بايد‌آن حيوان را مشكوك به هاري تلقي‌كنند و اقدامات لازم را انجام دهند تازماني كه خلاف آن ثابت شود وموضوع از نظر هاري منتفي گردد. اقدامات مورد نياز: - خارج ساختن ويروس ازمحل زخم: شستشوي عمقي با آب‌تميز و محلول صابون حداقل به مدت ۵تا ۱۰ دقيقه كه مي‌توان ادعا كرد ۵۰درصد از پيشگيري مربوط به رعايت‌كامل همين نكته است. بنابراين تأكيدمي‌شود در صورت مواجهه با حيوان‌گزيدگي قبل از ارجاع به مركز درمان‌پيشگيري در خانه بهداشت اقدام فوق‌را انجام دهيد. BMSU – NF
35
اقدامات لازم بعد ازگازگرفتگي:
- خارج كردن كف صابون‌از لابلاي زخم: با استفاده از شيلنگ‌آب يا آبپاش بايد كف صابونهاي‌باقيمانده در لابلاي زخم كاملا شسته‌شود زيرا باقيمانده صابون، بعضي موادضدعفوني كننده را كه بعد از شستشومورد استفاده قرار خواهد گرفت خنثي‌مي‌نمايد. - ضد عفوني با الكل ۴۰ تا ۷۰درجه يا محلول بتادين يك درصد ياساير مواد ضدعفوني كننده. - تزريق سرم واكسن ضدكزاز (واكسن ثلاث يا توأم): اگرمجروح قبلا واكسن كزاز، توأم يا ثلاث‌را كامل دريافت كرده باشد فقط يك‌نوبت واكسن توأم يا ثلاث (با توجه به‌سن بيمار) به عنوان يادآوري كافي‌است. در صورتي كه بيمار غيرواكسينه‌باشد بايد نوبت اول واكسن توأم ياثلاث را با توجه به سن بيمار به وي‌تزريق كرد. - تزريق واكسن ضدهاري: واكسن ضد هاري را در پنج‌نوبت در روزهاي صفر، ۳،۷،۱۴ و ۲۸به صورت عضلاني و حتما در عضله‌دلتوئيد بازو تزريق مي‌نمايند. - تزريق سرم ضد هاري: BMSU – NF
36
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
زنبورگزيدگي علائمي كه زنبور گزيدگي مي تواند ايجاد كند عبارتند از: درد و تورم ناگهاني در محل گزش و قرمزي در مركز تورم. البته بعضي از افراد به هر نوع سمي حساسيت دارند و واكنش آلرژيك بسيار شديدي مي توانند به سم زنبور نشان دهند و اصطلاحاً شوك آنافيلاكتيك در آنها ايجاد مي شود كه در اين موارد به اقدامات سريع و فوري نياز داريم. اگر هيچيك از اين علائم براي فرد زنبور گزيده ايجاد نشد تنها كاري كه ما مي توانيم انجام دهيم اين است كه ابتدا از نزديك محل گزيدگي را بررسي كنيم. اگر نيش هنوز در سطح باقي است مي توانيم آن را با يك موچين يا انبر از سطح پوست بيرون بكشيم. بايد مراقب باشيم كه كيسه زهر را فشار ندهيم زيرا ممكن است باقي سم وارد بدن شود. بعد از آن مي توانيم محل را با آب سرد همراه با بيكربنات سديم كمپرس كنيم. ممكن است گزيدگي در داخل دهان يا گلو صورت گيرد و اين مسئله خطرناك است چون بافتهاي گلو و دهان بافتهاي شلي هستند و خيلي سريع ورم مي كنند و ممكن است باعث اختلال تنفسي شوند. براي اين كار سريعاً داخل دهان را با آب سرد و بيكربنات سديم شستشو مي دهيم و مريض را به پزشك ارجاع مي دهيم. BMSU – NF
37
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
کدام حشرات نیش می زنند؟ پشه های ریز، مگس، زنبور عسل، زنبور معمولی، برخي مورچه ها، برخی عنکبوت ها، کک، شپش و...از جمله حشراتی هستند که نیش می زنند. BMSU – NF
38
نیش و گزیدگی حشرات به چه شکل است؟
یک یا چند برآمدگی قرمز رنگ بر روی پوست ایجاد می شود. در وسط این برآمدگی معمولاً سوراخ ریزی دیده می شود که ممکن است نیش حشره از آن بیرون زده باشد. اگر نصف شب از خواب بیدار شدید و احساس کردید که روی پوستتان برآمدگی هایی ایجاد شده که به شدت می خارد و یا دردناک است، سایر قسمت های بدنتان را هم چک کنید که بینید جای دیگری هم آسیب دیده است یا نه. اگر مشاهده کردید که فقط یک برآمدگی یا چند برآمدگی در کنار هم وجود دارد، به احتمال زیاد شما گزیده شده اید. کک معمولاً چهار یا پنج مرتبه در یک قسمت بدن نیش می زند. بعضی از بیماری های کودکان هم ممکن است در پوست برآمدگی قرمز ایجاد کند. پس اگر شک داشتید که برآمدگی روی پوست فرزندتان نیش حشره است یا نه، با پزشک خود مشورت کنید. BMSU – NF
39
گزیدگی و نیش حشرات چه علائمی دارد؟
پوست فرد قرمز شده، باد میکند، خارش دار و گاهي دردناک است. اینها از جمله مهمترین علائم هستند. گاهی اوقات نیش حشرات، واگنش های آلرژیک در فرد ایجاد می کند. نیش حشرات با خاراندن ممکن است عفونی شود. پس اگر مشاهده کردید که محل گزیدگی روی پوستتان به جای اینکه روز به روز بهبود یابد، بدتر می شود حتماً به پزشک مراجعه کنید. درصورت مشاهده ی هرکدام از این علائم، حتماً به پزشک مراجعه کنید: فرد با چند حشره در یک زمان گزیده شده باشد. جوش یا برامدگی که درعوض بهبود یافتن، روز به روز بدتر می شود. وقتی محل گزیدگی باد کرده، قرمز و حساس شود. سردرد سرگیجه حالت تهوع درد در قفسه ی سینه احساس خفگی و خس خس دشوار شدن تنفس اینها علائم آلرژی هستند که ممکن است برای فرد خطرناک باشد، از اینرو حتماً به پزشک مراجعه کنید. BMSU – NF
40
روش برخورد با گزیدگی و نیش حشرات
با استفاده از موچین یا ناخن نیش حشره را درآورید. به هیچ عنوان با فشار دادن جوش سعی نکنید نیش را بیرون بکشید، اینکار فقط باعث خواهد شد که نیش بیشتر زیر پوست پخش شود. محل گزیدگی را با آب و صابون بشویید و بعد تکه ای یخ روی آن بگذارید تا سرد شود. برای جلوگیری از باد کردن بیشتر محل گزیدگی، آن را بالا ببرید. اینکار را در همان لحظه ای که گزیدن صورت می گیرد انجام دهید. درصورت لزوم، از کرم ها و ژل های مُسکِن درد یا آنتی هیستامین استفاده کنید تا خارش و سوزش آن کمتر شود. اگر یکی از اعضای خانواده تان به نیش حشرات آلرژی دارد، قبل از رفتن به مسافرت، حتماً با پزشک در این رابطه صحبت کنید. پزشک احتمالاً به شما توصیه خواهد کرد که همراه خود آنتی هیستامین ببرید. فرد آسیب دیده و گزیده شده نباید به هیچ عنوان رانندگی کند چون احتمال بیهوش شدن یا ضعف کردن او زیاد است. BMSU – NF
41
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
42
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
43
BMSU – NF ysvahabi@gmail.com
Liknende presentasjoner
