Jødedommen Høgtider: Sabbat, Rosj Hasjana, Jom Kippur, Sukkot, Hannuka m.m.

Presentasjon om: "Jødedommen Høgtider: Sabbat, Rosj Hasjana, Jom Kippur, Sukkot, Hannuka m.m."— Utskrift av presentasjonen:

1 Jødedommen Høgtider: Sabbat, Rosj Hasjana, Jom Kippur, Sukkot, Hannuka m.m.

2 Høgtider Jødane har mange høgtider, og dei spelar ei stor rolle i mange jøders liv Jødiske heilagdager er rekna ut i frå månefasar, difor fell dei på litt forskjellige datoar i kalendaren Sidan jødiske høgtider er så viktige, er dei viktige for oss for å forstå jødedommen

3 Sabbaten Meir enn berre ein kviledag, det er ein vekevis høgtid To ting ein skal gjere på sabbaten: minnast Gud og overhalde Toraens lover om dagen Ein skal halde sabbaten heilag, kvile, ikkje arbeide og ikkje reise utanfor heimen på sabbaten Det er også mange andre tradisjonar i høve til kva ein kan gjere, kva ein et, ein går i synagogen m.m.

4 Rosj Hasjana Til minne om då moses gjekk opp på Sinai andre gongen for å ta imot steintavlene I gudstenesta bles ein i bukkehirn (slik som mosebøkene påbyr) I denne høgtida ber ein Gud om tilgjeving Før Rosj Hasjana er det viktig at ein gjer opp tvistar med andre menneske. Gud kan ikkje tilgje urett gjort mot andre menneske

5 Jom Kippur Forsoningsdagen. Den heilagste dagen i året. Består av ein 25 timar total faste (både vatn og mat) Alle menn over 13, alle kvinner over 12 år må delta. Gravide og barn under 9 år kan ikkje delta Ein er i tempelet frå tidleg om morgonen til seint på kvelden. Avsluttast med blåsing i bukkehorn

6 Sukkot Lauvhyttefesten blir feira for å minnast korleis Gud beskytta jødane under vandringa i ørkenen Prega av fest og glede Ein byggjer ei hytte ute og et der Menna søv i hytta Feiringa varer i 7 dagar, dei fyrste to kan ein ikkje jobbe

7 Hannuka Hannuka feirast til minne om at jødane fekk tempelet tilbake i 167 f.kr Religiøst sett mindre viktig enn andre høgtider, men ein stor fest for barna Ein et fylte berlinerbollar og barna får snurrebasser (i vest andre gåver også)

8 Purim Blir feira til minne om dronning Ester, som redda jødane i Persia frå utrydding Barn kler seg ut og spelar ut bibelforteljinga Ein skal vere glad, drikke og ete godt under feiringa Talmud påbyr å drikke seg så full at ein ikkje kan skilje mellom den gode Moderkai og den onde Haman

9 Pesach Blir feira til minne om israelsfolkets fridom frå fangeskapen i Egypt Pesach betyr å gå forbi, som kjem av at jødane blei påbode å ofre eit lam og stryke blodet på dørkarmane slik at dødsengelen skulle gå forbi dørene Då dei drog hadde dei ikkje tid å setje gjærdeig. Difor skal ein ikkje ete korn- eller gjærmat Både ein alvorleg og gledeleg høgtid

10 Barnet blir jøde Når barnet er åtte dagar gamal blir det teke opp i det jødiske folk Gutar blir omskjært. Dette ritualet utførast av ein mothel Også sekulære jøder omskjærast Jenter får namnet sitt denne dagen Feiringane er i dag ganske like, bortsett frå at mothelen ikkje er der når det er ei jente

11 Bar Mitzva og Bat Mitzva Det er ein religiøs plikt å studere og barn studerar Toraen frå ung alder Feiringa foregår den fyrste sabbaten etter ei jente er 12 år og ein dag, og ein gut er 13 år og ein dag Seremonien er om lag 1000 år gamal og blir omtala i Talmud Denne markerar at ein er religiøst myndig

12 Kosher Jødane har ganske strenge reglar og forskriftar for mat Reglane for maten finn ein i Toraen og Talmud. Nokre typar kjøt, fisk og fugl er ikkje lov å ete. Mat må vere rituelt slakta og ein skal ikkje blande kjøt og mjølk. Dei fleste jøder er ikkje kosher-jøder, men dei fleste har likevel ofte eit kosher-kjøkken i tilfelle dei får gjestar.